Ak-Muhammed Velsapar

 

 

AK ÖY

Goşgular kitabı

                                                                                      

 

STOCKHOLM 1996

 

 

MAZMUNΙ

 

SÖZBAŞΙ……………………………………….2

 

1. TÜRKMEN İLİM…………………………..3

Topragım………………………………………..4

Garagum………………………………………...4

Dogduk Diyar…………………………………...5

Aşgabat………………………………………….6

Bulutlañ göçi……………………………………6

Süyrgünortan……………………………………7

Bu saçı giceden aldım…………………………...8

Göyä bir tal ya-da derek…………………………9

Diyarıñ vaspı……………………………………10

Yat illerde……………………………………….10

 

2. OYAN SEN, TÜRKMENİM, OYAN!……. 11

Türkmeniñ ıkbalı………………………………..12

Goyma namardıñ gepine………………………..12

Ata Vatan………………………………………..13

Gaz  uçdı garga gondı…………………………...14

Türkmenim………………………………………15

Bapba Gökleñ……………………………………15

Akmırat Şiriñ ölümine…………………………..16

Biziñ indi möhletimiz azalyar…………………...17

Ol gün geler!…………………………………… 18

Sadagası gitdigim!………………………………18

Teşnelik………………………………………….19

Dünyäñ düybi näme?…………………………… 20

Türkmen ve şeytan………………………………20

Yıldız oragı………………………………………21

Niçikdir bu gün halıñız?…………………………22

Siz meni gözlemäñ!…………………………….. 23

Yollar, hey!………………………………………24

 

3. TÜRKMEN ÄHEÑLERİ……………………25

Salamımnı………………………………………..26

Bu gün yalan çelpegiñ!…………………………. 26

Acap pursat………………………………………27

Çözle, yarım, saçıñı!……………………………. 27

Gız……………………………………………….28

Aylı gice…………………………………………28

Tılla cam…………………………………………29

Aylanayın!……………………………………….30

Yaş galar…………………………………………30

Ne oldı?…………………………………………..31

Saçlarñı yayıp bilermiñ?…………………………31

Yadıgärlik goşgı………………………………….32

Şekerek igde………………………………………32

Ak derek…………………………………………..33

19-ncı Sentyabr……………………………………34

Otparaz……………………………………………34

Eskiz………………………………………………35

Gumlı gıza………………………………………...35

Obam………………………………………………36

Men seniñ gaşıña atlı baramok!…………………...36    

Bir söygüniñ tarıhı…………………………………37

Tünüñ yarı…………………………………………37

Ah, men dogrı sözüm diymedim yara!…………… 38

Goñşı gız…………………………………………..38

Yadıma düşdi!…………………………………….39

Nätanış oglancık…………………………………..39

Ay yaşdı, agılı galdı………………………………40

Gözleriñ…………………………………………..41

Elvan yaglık………………………………………41

İñ soñkı cedel……………………………………..42

Güyz  yatlaması…………………………………..42

Aydıñ munı ol yara!…………………………….. 43

 

4. DURMUŞ ÄHEÑLERİ………………………44

Dünyä…………………………………………….45

Geriş-geriş daglar………………………………...45

Kösendim durmuşa düşüncek bolup……………..46

Güyz geler………………………………………..46

Uçurdım elimden şuñkar guşumnı……………….47

Ah, bu dünyä!……………………………………48

Ak öy…………………………………………….48

Altın açar………………………………………...49

Köşk şahırlarına………………………………….50

Çöl etdiñ!………………………………………...50

Bütindünyä kanunı……………………………….51

Pıyada bilen ulaglı………………………………..51

Tañrınıñ adına şikayat……………………………51

Garrı ve täze Ay………………………………….51

Yalañaç yürekler…………………………………52

Güyz……………………………………………...52

Derya……………………………………………..53

”Derya” temasına goşmaça………………………53

Velayatdan……………………………………….53

Kim nirä baryar?…………………………………54

Nan……………………………………………….54

Hoşlaşık…………………………………………..55

İtler üyryär………………………………………..55

Altındepe…………………………………………56

Mazarıstanlık……………………………………..57

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!…………………….57

Ayralık……………………………………………58

Daglara bar, daglara!……………………………. 58

Köne gala…………………………………………59

Pıgamberiñ gözyaşı……………………………….59

Sargıt (gız  bukcasına)……………………………60

Hüvi……………………………………………….60

”Hüvi” temasına goşmaça…………………………61

Durmuş heñi……………………………………….62

Meniñ ıkbalım…………………………………….62

Dervüş…………………………………………….63

Oba……………………………………………….63

Söyer meni………………………………………..64

Çünki gözleriñ ovadan!…………………………...64

Yollarım…………………………………………..65

Enäniñ sargıdı…………………………………….66

Yitgi………………………………………………67

Dınç güni…………………………………………68

Tünek……………………………………………..68

Giceki mıhman……………………………………69

Onda adam kim bolar?……………………………70

Tañrım, maña rısgal ber!………………………… 70

Men ömrümi geñ etdim…………………………...71

Belki, dünyä panı däldir?………………………….71

Soval ve cogap…………………………………….72

Otlı………………………………………………...73

Ertirki gün…………………………………………74

Şükür………………………………………………75

Türkmen görnüşi………………………………….76

Güyzüñ bir güni…………………………………...76

Terkivatan…………………………………………77

Pıyada eyleme!……………………………………77

Men goşgı yazmanı goyup bilmedim!…………….77

Sonet………………………………………………78

 

SÖZBAŞΙ

 

  Gündogarda yazıcılık hünäri goşgı düzmekden başlanyar. Bu yörelge häzirki zaman türkmen edebiyatında-da üytgevsiz dovam edyär diyse bolar. Görnükli türkmen prozaçıları A.Tagan, Ag.Allanazar kıssa kitaplarınıñ daşından goşgı kitaplarını-da çap etdirdiler. K.Kulı, A.Halmırat yalı adı belli yazıcılar-da studentlik yıllarında ençeme goşgı yazıpdılar. Aramızdan ir giden ussat yazıcılar A.Şir bilen B.Gökleñ-de goşgudan başlapdılar. Akmırat soñra bütinleyin proza geçen-de bolsa, Bapba ömrüniñ ahırına deñiç şahırçılıgını dovam etdi. Başdan özüni prozaçı hökmünde tanadan Yo.Annagurbanıñ soñkı dövürde çap etdiren goşguları onuñ prozasından has güyçli. Ussat prozaçı T.Cumageldiniñ goşgı yazandıgını bilyän az-azdır, emma özara gürrüñde ol goşgı düzüp görendigini boyun aldı. Men ökde yazıcı C.Hudaygulınıñ prozasınıñ diyseñ akgınlılıgından çen tutup, onuñam şıgır sungatından başınıñ çıkyandıgını güman edyärin. G.Dañatar, M.Oraz dagınıñ goşgı yazandıgını ya-da yazmandıgını bilemok, yöne, belki, olaram bu däpden sova geçen däldirler?

  Elbetde, goşgı yazmak yazıca sözleriñ gadırını bilmegi, sözi, setirleri tıgşıtlı tutmagı övredyär. Yöne onuñ hakıkı prozaça zıyanlı yerem bar. Prozanıñ öz, goşgınıñ-da öz yazlışı bar. Bu iki hünäriñ uzak vagtlayın bile yöredilmegi prozanı çakdan aşa yumşadyar, onuñ äheñini yoyyar, oña ayakbagı bolyar. Neticede yazıcı iki ugur boyunça-da özüniñ yetcek añrı çäk derecesine yetip bilmän galyar. Bu bolsa, yazıcı üçin ulı şovsuzlıkdır.

  Men ençeme yıllardan bäri diñe proza eserlerini yazyarın. İki hünäri deñ yöretmek maña eygertmedi. Yöne dürli yıllarda yazan goşgularımı bir kitap edip okıcılara hödürlemek hövesi kän vagtdan bäri meniñ gursagımda bitmedik arzuv bolup yaşap geldi. Soñkı dövürde täze yazılan goşgular-da bar. Megerem, bu ıkbaldakı övrülişikler bilen baglıdır? Üstesine-de, meniñ goşgularım hiç haçan dolulıgına çap edilmändi. Sovet häkimiyeti dövründe maña olarıñ diñe ucıpsızca bölegini neşir etmek başartdı. Sebäbi meniñ goşgularım hiç haçan senzorlarıñ gövnünden turmandı. Gürrüñ berişlerine görä, türkmen oppozisiyasını goldap çıkış edenimden soñ, öz garşıma goymak üçin meniñ çap edilen goşgularımıñ içinden gara heläk bolup, partiya, Lenin hakdakı goşguları gözläpdirler. Emma añtavcılarıñ paltası daşa degipdir, olara bu zeyilli yekece setiri-de tapmak başartmandır. Sebäbi men hiç haçan beyle goşguları yazmandım. Hudaylıgımı aytsam, men öz yaşan sovet gurluşımıza yüreginde üytgeşik bir gizlin yigrenç göterip gezen adamam däldim. Men onuñ bilen açık çaknışdım. Yöne ilkibaşdan türkmeniñ köne mirası, gadımı golyazmalar, köne kümüş şay-sepler, halk dörediciligi ve daşarı yurt edebiyatı bilen içgin gızıklananım üçin yalan-yaşrık, çemeçil goşguları yazmak meniñ yadıma-da düşmändir. Yekimde yigrenenim at-abray, vezipe üçin goşgı düzyänlerdi. O tetelli adamlar häzirem gözüme gelenok. Sebäbi olar öz uşacık peydası üçin il-güne ulı kast edyärler. Edebiyat hiç haçan geldi-geçer sıyasatıñ gurbanı edilmeli däldir.

  Üytgedip gurmak dövründe çaklañca  bir kitabı çıkaran-da bolsam,  redaktorlar hem senzorlar ol goşgularıñ dişini dövüpdiler. İne, şonuñ üçinem bu meniñ okıcılara hödürläp bilen ilkinci goşgular kitabım diyseñem bolcak. Bu kitabı tayyarlan dövrümde ençeme goşgını yatdan yañadan yazmalı boldum, sebäbi olarıñ köpüsi ata Vatanda galdı. Gınansam-da, men olarıñ hemmesini boydan-başa yadıma düşürip bilmedim. Nesibede bolsa, vagt geler, iru-giç olar-da kitap görnüşinde türkmen okıcılarına govşar.
Türkmen ilim 

 

 

                             Yazıñ bilen yaşadım,

                             Yadıñ bilen yaşadım,

                             Öz adımı unudıp,

                             Adıñ bilen yaşadım!
TOPRAGΙM

 

Topragım, sınmaz örküm!

Vaspıñ yürekde goydum.

Seni enem dek gördüm.

Seni gelnim dek söydüm.

 

Darkaş etmän belende,

Söydüm seniñ bar paslıñ.

Çeträp yazlar gelende,

Duydum öz dayhan aslım.

 

Sag bol, köydürmediñ sen,

Köräp duran şapagım!

Sag bol, iydirmediñ sen,

Kesekiniñ şarpıgın.

 

Yazıñ bilen yaşadım,

Yadıñ bilen yaşadım,

Öz adımı unudıp,

Adıñ bilen yaşadım!

 

Sag bol, yadımda her gün,

Algım yok, bergim kändir.

Yaşan her günüm üçin

Başım saña gurbandır!

 

 

GARAGUM

 

Ata-baba topragım,

Hem ecirli, hem bagtlı.

Kakıp söveş depregin,

Kändir depelän atlı.

 

Toplı hem tophanalı

Geçdiler o yan, bu yan:

Teymirleñ, pars hanları

Hem, elbetde, Çingiz han.

 

Güycüñ mıdam deñ gelyär,

Ne kän, ne-de azacık.

Duşman ya suvsuz ölyär,

Ya-da çölde azaşıp.

 

Elbetde, özüñ bilyäñ,

Bu niçik ara-çäre.

Sen-ä yokarda galyañ,

Ganımı gömyär çäge.

 

Geregi yok ”dürtmegiñ”,

Düşünene çala üm.

Çüvse bagtı türkmeniñ,

Müdümidir Garagum!

 

 

DOGDUK DİYAR

 

Ençe yıllap ayra düşdüm,

Bu gün meñ nesibäm çekdi.

Dogduk Diyar, seniñ keşbiñ

Hövesim gündiz görmekdi.

 

Emma velin, ilki munda

Yada salıp gara atı,

Obañ edil alkımında

Çıkdı öñümden garañkı!

 

Caylañ depesinden bakan

Ay yatladyar sarı yagı.

Üstüne gicelik çöken,

Obam edil güman yalı.

 

Tukat yatır yörelen yol,

Ayagızım öçüripdir.

Ay şöhlesi agaçları

Divarlara göçüripdir.

 

Yetişen günebakarlar

Görüp buyra saçlarımı,

Göyä utancañ uyalar,

Egdi yere başlarını.

 

Gursagımda gaygı-gam bar,

Yetilmedik sepgit öñde.

Haypıñ geler seniñ, meger,

Saçlarmıñ agın göreñde...

 

Ayra düşüp çekdim zarıñ,

Sensiz dünye - gurı ovaz.

Maña eziz señ didarıñ,

Maña seniñ bar paslıñ - yaz!

 

Adıñ senadır dilimde,

Nädeyin men tılla tagtı,

Nesip etse öz ilimde

Uzak-uzak yollañ bagtı!

 

 

 

AŞGABAT

 

”Tovşana - dogduk depe!”

Daş düşse, bolar ünci.

Ayralık çekdi köpe,

Ayralık - bövre sancı.

 

Özge illeñ sazı yat,

Başgadır gılım-edim.

Alıslardan, Aşgabat,

Sen şäheri küysedim!

 

Dagıñdan iner iñrik,

Ay gökde eder keşdin.

Külli türkmene deñlik

Seniñ mähriban keşbiñ!

 

Parh edenok mercenden,

Yıldızlañ däne-däne.

Ayra düşdüm men senden,

Bilmedim günäm näme?

 

Sen kimleriñ dilinde,

Kim yürekden ey gördi.

Ata-baba ilimde

Kim meni övey gördi?

 

Kısmata yok çärämiz,

Yazgıtdan gutulmak kın.

Daşlaşsa-da aramız,

Sen meñ yüregme yakın.

 

 

BULUTLAÑ  GÖÇİ

 

Bulutlañ bakı göçi

Tutup baryar asmanı.

Gök yüzünde başgaça,

Yerde bar başga manı.

 

İnip gökden yere men,

Yitirdim bu ımmatı.

Ömrüm berdim yele men,

Bilmedim ne gımmatı.

 

Kötel yola boldum duş,

Ne emel, ne emrim bar.

İki dünye garşıdaş

Hem yekece ömrüm bar.

 

Yalbarmadım näkese,

Kısmatıma boyun men.

Minnetli meyli käse -

Övgüni nädeyin men?

 

Her ädimim täleyim,

Zehinim: şöhrat-şanım.

Men nökeri däleyem

Hiç bir hanıñ, hiç şanıñ!

 

Serhilem men, sayavan

Depämde gök gümmezi.

İl-gün bilen deñ ayan

Tañrıñ yagtı günleri.

 

Dünye kapas kim üçin.

Alsañ, erk hem bar eken.

Bu dünye erkin üçin

Ne giñ, ne-de dar eken!

 

 

SÜYRGÜNORTAN

 

Süyrgünortan! Niçik görnüş!

Cövza ähli zatdan ökde.

Yaşayış yöne bir ”mış-mış”

Tomus bu yovuz toprakda.

 

Bir düe yatır bagırıp,

Cokrama ıssa çıdaman.

Çaga dek boynunı burup,

Kimden dileyär ol aman?

 

Bilmek añsat göge bakıp,

Süyrgünortan gelse golay.

Orta Azıyadan çıkıp,

Afrika baryar tüveley!

 

Sazaklı tokay ümsümlik,

Galmandır dabarañ yokı.

Şahada teni bir çümmük

Böküp yör gara cok-cokı.

 

Toprak yarık-yarık, diş-diş,

Eräp akyar çöl hovası.

Dutarıñ sesine meñzeş

Cokrama ıssıñ ovazı.

 

Bu dert berilmez her kime,

Başga söy bilen aram yok.

Derman tapılmaz derdime,

Bu ili söymey çäräm yok.

 

 

BU SAÇΙ GİCEDEN ALDΙM

 

Bu saçı giceden aldım!

Garadır olañ buyrası.

Men güyzüñ güni doguldım,

Yerde pasıllañ seresi.

 

Türkmeniñ gızgın çölüni

Gezdim başıma täç edip.

Düzlerde yılgın gülüni

Barmagma orap, uç edip.

 

Söydüm asmanıñ mavusın,

Yatlasam, yürek dilyändir.

Demirtikenleñ avusın

Dabanlarım yat bilyändir!

 

Bu ıhlasım üçin biri

İnderdi başıma gubar.

Emma entek umıt diri,

Entek saçlarmıñ tovı bar!

 

Bir gün bararın dolanıp.

Vatan öñünde yok hatam.

Gözleri maña zar bolup,

Garrandır meñ enem-atam...

 

Bu ırımdan gözläp manı,

Goyman olar az sanlısın,

Barsam, yıgnap bar obanı,

Bererler aydan canlısın.

 

Şonda men gussanı yene,

Elbet, özüme goyarın.

”Geldiñmi aman?” diyene,

”Sag-aman geldim!” diyerin.

 

Görnüşi mähriban öyüñ,

Ιncan köñle rahat berer.

Gökde gız yaglıgı deyin,

Ak bulut aylanar yörer.

 

 

 

 

 

GÖYÄ BİR TAL YA-DA DEREK...

Göyä bir tal ya-da derek

Gırmançalı yap boyunda,

Doguldım men, boldum gerek

Adatı türkmen öyünde.

 

Asuda oba yerinde

Ösdüm. Küysedim şäheri.

Onsoñ günleriñ birinde

Terk etdim tämiz säheri.

 

Günler, aylar dogdı, yaşdı,

Şäher şeytan dek güymedi.

Yöne dogduk obañ ışgı

Käte günüme goymadı.

 

Niçikkä goñşı-golamlar?

Garrılarda barmı bir tap?

Durmıka öñki yerinde

Gayrakı ceññel, tallı yap?

 

Bardım otludan düşdüm-de.

Emma kän giren düyşüme,

Adamlar hüvve üyşdi-de,

Dargadı işli-işine...

 

Ganayın diyip govuca,

Çıkdım düze yürek hovlap.

Düzi basıpdır govaça,

İgläp, gömlüpdir akar yap.

 

Obañ daşı kapas dek dar,

Düzden gelyär derman ısı.

Ne-hä yılgınlı ceññel bar,

Ne-de tilki, tovşan ızı.

 

Ceññeli çapıp, bu tayda

Adamlar pagta ekipdir.

Ak kömelek çıkyan oyda

Ah, indi ak şor çıkıpdır.

 

Yadap, öye özüm atyan,

Bialaç yıgnayan yüküm.

Tükeniksiz gussa batyan,

Tapıp bilmän mundan köküm.

 

Gidersiñ baş alıp indi,

Yürek niçik yerne barar?

”Bagtı şora çökeren kim?”

Ah, yöne kim cogap berer...

DİYARΙÑ VASPΙ

 

Men Diyarıñ didarından doymadım.

Her dem onuñ gövnün tapasım geldi.

Gice-gündiz oñ vaspını goymadım,

Oña gımmat serpay yapasım geldi.

 

Çöllerni, daglarnı bir deñ küysedim,

Gezen yerlerimi her dem küysedim,

Aydımlarnı aydıp gırıldı sesim,

At münüp, şol yana depesim geldi.

 

Söyüp öz ilimiñ yaman-yagşısın,

Saçlarma ak düşdi, mañlayma gasın,

Dıza galıp, diñläp ozan-bagşısın,

Bile bir perdeden gopasım geldi.

 

Görkünden humarlap, başımı yaykap,

Topragnıñ yüzünden tarıhın okap,

Her daban yerine bagrımı oykap,

Her daban yerini öpesim geldi.

 

 

YAT İLLERDE...

 

Öz iliñde gul bolandan nadana,

Ayraçılık cebrin saylap alsa bor.

Mertebäñi goyman şübhe-gümana,

Kişi kimin, yat illerde ölse bor.

 

Bu dünyede sütem gören bedeniñ,

Gam çekme sen, bir gün ıncalık tapar.

Yitip gitmez şonda ıhlas edeniñ,

Ruhuñ uçup barıp, Vatanı öper!

                      Stockholm, 1995

 

 

 

OYAN SEN, TÜRKMENİM, OYAN!

 

 

 

 

 

Yüregi gızgın çägeden,

Yurduñ bigadır giñ däldir,

Lebap, Vas, Marı, Şagadam,

Ortada gözel Ahaldır!

TÜRKMENİÑ ΙKBALΙ

 

Türkmeniñ ıkbalı - dagıñ ıkbalı!

Kän asırlap onuñ düybün kövdüler.

Yerde durup övüp bolmayan yalı,

Basgılap, üstüne çıkıp övdüler.

 

Türkmeniñ ıkbalı - çölüñ ıkbalı!

Öz inine siñmedi öz ekini.

Akdır gara, mavı altın kövdürip,

Mis teññeden tölediler hakını.

 

Türkmeniñ ıkbalı - deryañ ıkbalı!

Pagta bilen damagını çaldılar.

Bu dünyäde başga ceza yok yalı,

Oñ elinden mertebesin aldılar.

 

Türkmeniñ ıkbalı - merdiñ ıkbalı!

Ol panı dünyäni etdi ovarram.

Onuñ ”ovarramı” kime ertirlik,

Kime günortanlık, kime boldı - şam!

 

Türkmeniñ ıkbalı - dünyäñ ıkbalı!

Demir guşak bilen guşap bilini,

Yagşı Yaman doga ekizler yalı,

Bil tutuşıp, torç edip yör ilini.

 

 

GOYMA NAMARDΙÑ GEPİNE!

 

Kim niçik bada noş eder,

Kim bakar kimiñ nepine?

Allahım, senden dilegim,

Goyma namardıñ gepine!

 

Bimarlık ukusı tutan,

Gövni açık, sada ilim.

Señ ıkbalıñ görüp, Vatan,

Boldı yürek dilim-dilim.

 

Gark bolup gaflatda yatmaz

Bu gün halal duzuñ iyen.

Dagamanka aslı yurduñ,

Oyan sen, türkmenim, oyan!

 

Yüregi gızgın çägeden,

Yurduñ bigadır giñ däldir.

Lebap, Vas, Marı, Şagadam,

Ortada gözel Ahaldır.

 

Kim halkınıñ derdin çeker,

Kim sermestdir baylık, puldan.

Är yigitden är aydımı,

Gul aydımı çıkar guldan!

 

Kim niçik bada noş eder,

Kim bakar kimiñ nepine.

Allahım, senden dilegim,

İli goyma il gepine!

 

 

ATA VATAN

 

Vatanı her kimse özüçe söyer,

Vatan hakda bir söz diydim, bismılla!

Bu duygını her kes özüçe duyar,

Bir deñ Tañrısı bol barçanıñ, Alla!

 

Vatanım! Meñ senden yakın kimim bar?

Arman, övrüldiñ sen yüpsüz kervene.

Düyn boşadıñ demir zıncırdan. Emma

Gabadılar bu gün başga germeve.

 

Niçik oy etmersiñ  bu hakda uzak,

Haysı zat bara-bar sogap-günäñe?

Eger-de erkiñe gurulsa duzak,

Mähriban topragıñ manısı näme?

 

Bir Tañra baglıdır bolcak hem gelcek.

Yerden tapan yokdur bu şirin canı.

Yöne yurt söymäni övredip bilcek,

Çıksın, ınha, Alıñ ala meydanı!

 

Göroglı adını dakınyan kimler?

Kim ol yurdı alıp baryan ugralla?

Göç gaytsa, agsagam ozdurıp biler,

Yöne sen agsaga ınsap ber, Alla!

 

Namart rüstem geldi, mert oña bakar,

Zamanadan baş çıkarmak hıllalla.

Aglak ilde depä doñuzlar çıkar,

Yöne sen doñuza ınsap ber, Alla!

 

Ιnsap iyilmesin açlıgam bolsa,

Türkmeni övürme parhsız mähellä.

Metcidiñ gapısı açıgam bolsa,

Oña it girmesin, keremli Alla!

 

İl-günüñ daşını är yigit gorar,

Ol hatda yova-da ınsaplı darar.

Bu gün alahekek il-yurdı sorar,

Yöne sen hekege ınsap ber, Alla!

 

Vatan diymek,  adam mertebesidir,

Erkidir üstünde yanıp-köyeniñ.

Erkdir mertebäñe bolmasa gadır,

Bir gısım gum dälmi toprak diyeniñ?

 

Sen Vatanı yüregiñde güman et,

Ol yıldız dek hem yakın hem uzakdır.

Vatan mert ähline uçarga ganat,

Hem merdiñ erkine gurlan duzakdır!

 

 

GAZ UÇDΙ, GARGA GONDΙ!

 

Kıblagähim, Vatanım,

Saña diycek sözüm bar.

Yaşasam-da goynuñda,

Boldum bu gün saña zar.

 

Yekirlende señ diliñ,

Çıkmadımmı hovandar?

Mertebesin öz iliñ

Goramasañ niçik bor?

 

Garaşsızlık isledim

Men saña, ata mekan.

Eysem, munı yürekden

Küysemedik barmıkan?

 

Geçdi gitdi ol günler,

Kim yük boldı, kim yükçi.

Toy gutardı. Çar yandan

Üyşdi soñra tüydükçi!

 

Suv getiren kimsedi,

Kimse-de küyze döven.

Suvı başına çekdi

Küyze dövenler bu gün.

 

Märekede danalañ

Ornı boldı çet indi.

Hayp kimler öñe düşdi!

Kimler gıra çekildi!

 

Kimleñ çırası yandı,

Kimleñ çırası söndi.

Bu sonarlı meydandan

Gaz uçdı, garga gondı!

TÜRKMENİM

                      Bapba Gökleñi yatlap...

 

Türkmen, türkmen - türkümdir!

Türkmen meniñ görkümdir.

Toklını satar sekize,

Dümmesin alar dokuza!

 

Giñ goltugı ”garpızlı”

Gaçsa, yeri boş bolar.

Nätsin dünyä-baylıgı?

Boş söz bilen hoş bolar.

 

Öz öyünde günlükçi,

Menzil aşmaz ”ah” sesi.

Ol ne hammal, ne yükçi,

Ne-de yurduñ eyesi.

 

Gar yassanar - mal bakar,

Buz düşener - pagta eker.

Yılda onki ay işläp,

Yene bergili çıkar.

 

Yuka görüp aklını

Vada bilen bakarlar.

”Ber” diyse öz hakını,

Gözünde ot yakarlar.

 

Gırmız donı bolar dar

Emma keypli çagında.

Kül üstünde ornı bar,

Ah, gövni Kap dagında!

 

Yüz yıl gul bolan halkıñ

Derdin müñ yıl aydıp bor.

Diyildi oña ”Galkın!”,

Galkınaysa, nädip bor?!

----------------------------

Dümme - toklınıñ guyrugı, guyruk yag.

 

 

 

BAPBA GÖKLEÑ

 

”Bapba Gökleñ! Bapba Gökleñ!

Senem biri cayı yoklañ!”

Degişerdik saña duşsak,

Yöne bu degişme däldi,

Agrasdı gülki, yomakdan.

 

Bapba Gökleñ! Bapba Gökleñ!

Sen hem gödek hem näzikdiñ,

Hem payhaslı, hem gazaplı,

Bütin ömrüñ kötek iydiñ!

Emma dostlarña vepalı,

Duşmanlara rehimlidiñ.

 

Elbetde, sen garıp däldiñ.

Däldiñ yeke. Bu belli zat.

Külli türkmen - gursagıñda!

Mert yigitleñ ençemesin

Ençe yıllap birleşdirdi,

”Bapba Gökleñ” diyen bir at.

 

Diri günüñ señ yoluñda

Guran ilki ençe torı,

(O dünyäde bileveri...)

Ölen günüñ peyda boldı

Heşelleçi gazetlerde,

”Yoldaşlarıñ bir toparı”.

 

Bapba Gökleñ! Bapba Gökleñ!

Caysız adam hukuksızdır.

Senem biri cayı yoklañ.

Onsoñ niçik ınanıp bor

Acalıñ gelenne gökden?

 

Goyun yılı agır düşdi,

Mertler sap-sap mundan göçdi:

İlki-hä Ahmet Bekmırat,

Soñra Şir oglı Akmırat.

Ey, Hudayım: Baba Annan!

İndem, ınha, Bapba Gökleñ...

Bardan yok eden Hudayım,

Bar edever yene yokdan!    

                      1991, dekabr

 

 

AKMΙRAT ŞİRİÑ ÖLÜMİNE

 

Neçün adam bir gün dünyäden gidyär,

Gayratına mätäç ilini goyup?

Yaşamalı vagtı dızını epmän,

Yanıp, bişip, köyüp...

 

Neçün adam bir gün dünyäden gidyär,

Dost-yarınıñ yüregine gan öyüp:

Yañı topragına kökün uranda,

Yañı ugranında yapragnı yayıp?

 

Neçün adam bir gün dünyäden gidyär,

Gidyär perişde dey gözlerden gayıp?

Nädip beyle hata işi edyär ol

Dostlarnıñ yüregni demirden sayıp?

 

Neçün adam bir gün dünyäden gidyär?

Meger, beyle sorag bermegem ayıp.

Gözüñe görünmän gezyän avçıdan -

Pelekden kim sorar: ”Nämüçin?” diyip?

 

Neçün adam bir gün dünyäden gidyär?

Aytsañızlañ, bilyän barmı, halayık?

...Ah, dost, öt günämi, iñ bolmanda, hey,

Galıp bilmediñmi bolup sen mayıp?..

 

 

BİZİÑ İNDİ MÖHLETİMİZ AZALYAR

 

Biziñ indi möhletimiz azalyar,

Yeke-yeke göç edyäris o dünyä.

Erbet adamlarıñ zorundan yaña

Govı dövür erbet bolup görünyär.

 

Erk diledik bu mähriban ile biz,

Garaşsızlık talap etdik Vatana.

Emma tarıh, hayp, üstünden yol berdi

Mertlere däl, öz ilini satana.

 

Yumruk düvüp çıkdık köçä erk üçin,

Gol yapmadık mekirlikdir emele.

Şoñ üçin av bolduk ene süyt yerne

Yaş başından hilegärlik emene.

 

Yitirdik oglanlañ gızıl yüzlüsin,

Nämüçin gülleriñ yitisi solyar?

Düşünip bilemok, pelek nämüçin

Erbedi yaşadıp, govını alyar?

 

Kimden övrenipdir ol nadan pelek

Merdiñ keypin gödeklerçe dövmäni?

Bu dünyä kim üçin yaradılıpdır

Eger akmak sürcek bolsa dövranı?

 

Biziñ indi möhletimiz azalyar,

Yeke-yeke göç edyäris o dünyä.

Erbetligiñ üstün çıkanı üçin,

Bu giñ dünyä kapas dek dar görünyär...

 

 

 

OL GÜN  GELER!

 

Sen gam çekme, bagda baharı sovlan,

Gış añzagı geçer, yene yaz olar.

Şonda meñ yerime başga bir oglan,

Şonda señ yeriñe başga gız geler!

 

Yumruklar govşamaz erk üçin düvlen.

Belent maksat yola yalkımın salar.

Şonda meñ yerime başga bir oglan,

Şonda señ yeriñe başga gız geler!

 

Bu baglar gözel bor zor-sütem sovlan,

Ulı-kiçi hemmäñ yüzleri güler.

Şonda meñ yerime başga bir oglan,

Şonda señ yeriñe başga gız geler!

 

Nätcek, biz ikimiz kın dövür doglan,

Yöne gelcek yıllar bagtlı bolar.

Şonda meñ yerime bagtlı oglan,

Şonda señ yeriñe bagtlı gız geler!

 

Bu yolda yitsek biz etmegin arman,

Seyrelen hatarlar täzeden dolar.

Çünki meñ yerime yene bir oglan,

Çünki señ yeriñe yene gız geler!

 

 

SADAGASΙ GİTDİGİM!

                                            Ş-B-na

Bu nä beyle boldı, garaldı daşım,

Yagtılmadı, sadagası gitdigim?

Kimler daş atmadı dadansoñ aşım,

Al kılmadı, sadagası gitdigim?

 

Ne dürsdür, ne tersdir bu baryan yolum,

Ne pesdir, ne beyik çilik ahvalım,

Talaña düşüpdir gazanan malım,

Satılmadı, sadagası gitdigim!

 

Namartlar il-yurda boldı hocayın,

Gitdikçe kaşañdan gurdular öyün.

Birisi büdrese, onusı tayın,

Gutarmadı, sadagası gitdigim!

 

Mertler yurtdan çıkdı dişläp hırçını,

Namartlar yerine saldı hıltını.

İl-bendäñ suv gözley gurap gultumı,

Tapılmadı, sadagası gitdigim!

 

Türkmen haçan görer tagtda öz deñin?

Ol haçan övrener bu işiñ çemin?

Ganımlar penceläp gısanda demin,

Topulmadı, sadagası gitdigim!

 

Günbe-günden iliñ agraldı keşgi,

Beterinden beterine sataşdı.

Ganımları öz içinden yetişdi,

Gutulmadı, sadagası gitdigim!

 

Vatan diyip, gaygı-gama ulaşdım,

Yelden-günden oñ halını soraşdım,

Öz ilimde ulı toya garaşdım,

Tutulmadı, sadagası gitdigim!

 

TEŞNELİK

 

Ovurt suvsuz galdım ımgır çöl içre,

Kömek gerli däldi hiç yerden şonda.

Hinlerden,

Sürenden bakıp yatırdı

Meni soñkı görüp galcak cemende.

Suvsuzlıkdan däl-de,

Yatlap, odugıp,

İçen suvlarımıñ çekdim ezetin.

Ganı gatan depeleriñ üstüne

Yıkıldı yokardan gurı gözetim!

Düyşüme däl,

Girdi şonda huşuma,

Teşnelikden halıs azanda gäbi,

Yagış diläp,

Diläp yene yaşayış,

Ata-babalarmıñ döreden däbi.

Hakıdamda geçmiş,

Añımda gelcek,

Gamış köprä döndüm iki arada.

/Ayagına galar eken geçmişiñ,

Gelcegiñe yovuz bir zat darasa!/

Gözlermiñ içinde gum sıran asman,

Dız diränim ata-baba topragım.

Meñ iñ soñkı malım yoluña gurban,

Sen gökde tebl etseñ tupan depregin.

Yetiş gökden, yagış-yagmırıñ piri,

Yetiş, ey, Mirhaydar, çekdirme zarıñ!

Yerde özün huday sayanlar diri,

Görsün, iñ bolmanda, pıgamber zorun!

Yagmır inder gökden, yıldırım çakıp,

Öz teşne gullarñı öz nuruña yak.

Senden dileg edyän dızıma çöküp,

Ya Alla!

Ya Huday!

Ya Tañrı!

Ya Hak!

 

DÜNYÄÑ DÜYBİ NÄME?

 

Gezendelik rısgalına bil baglap,

Öz yurdumıñ sırlarını açarın.

Köne galalarıñ deñinde aglap,

Täzelerniñ deñesinden geçerin.

 

Çoh-çoh täsinlikler duşar bu yolda,

Gözleriñ doymaz hiç seredip-bakıp,

Eñegine tüy bitmedik yaş molla

Azana gıgıryar minbere çıkıp.

 

Metcitler gurulyar, kervensaraylar,

Becerilyär gadım topragıñ derdi.

Daşıñ aldıgıça köşkler hem caylar,

Tanamak kın yöne bu gadım yurdı.

 

Vagt geçyär ömürleñ üstünden ätläp,

Her kese ezizdir yaşan zamanı.

Biri gussa batsa, geçmişin yatlap,

Sen ondan gözleme yaramaz manı.

 

Yöne gam şerabın datsa takvalar,

Yöne yerde yatsa, biri büdrese,

Yalan söz üstünde tagt gursa şalar,

Kime derkar metcit bilen medrese?

 

Elbetde, gutulmak kın bu elemden,

Gün yaşıp, zemine çökse ikindi.

Aldav bilen alnan meniñ elimden,

Ömrümiñ övezin kim dolar indi?

 

Ne gelcegi söyyän, ne-de geçmişi,

Dünyäñ düybi näme: şermi ya hayır?

Arman, munı çözüp bilmez hiç kişi,

Seret, ölümem sır, yaşayışam sır!

 

 

TÜRKMEN VE ŞEYTAN

                      ”Bilebilmen, ne döv çaldı türkmene?”

                                                                 Şir-Alı

Ne döv çaldı türkmene?

Öz erkine eye däl.

Duyanok ol dürtseñem,

Gözi açık. Oya däl.

 

Oñ iyyäni sadaka,

Kepeni mugt paylanyar.

Vah, aklıña sadaga!

Yeriñe kim oylanyar?

 

Pikir etmek gadagan,

Yıgnanmak, iç döküşmek.

Süynüp yatmak gadagan,

Öylenmek hem öpüşmek.

 

Döv çalanok. Kakdı al.

Ol el çarpıp doymayar.

Düyşünde däl, türkmeni

Huşda şeytan oynayar!

 

 

YΙLDΙZ ORAGΙ

 

Öz ilimi söydüm. Gursagımda gam.

Gicelik. Ay oryar yıldız oragın.

Arman, indi yaşamaga höves kem.

Alñasap uranok indi yüregim.

 

Yaşlık geçdi. Näme galdı ızında?

Bitmedik arzuvlañ çuñdur gussası.

Ahmır galar ilki söyen gızıñda.

Yatdan çıkmaz dodaklarnıñ pissesi.

 

İl-güne sıgınan  men dälmi başda?

Bütin dünyä yayan oñ agır derdin?

Eysem, gödek silterlenmeden başga

Yagşı netim üçin men näme gördüm?

 

Meni cuda horladılar kapırlar,

Emma musulmanlar horladı beter.

Yalana ten berse selleli pirler,

Bu ilde pıgamber ornun kim tutar?

 

Beyik yörelgeler yatdan çıksa kın,

Gıltıma kovlaşsa tohum bedevler.

Nahak cebir çekip öz iliñ üçin,

Onı ne-hä söyüp, ne söymän bolar.

 

Şol sebäpden gursagımda gaygı-gam,

Egri Ay oryarka gicäñ oragın.

Şol sebäpden yaşayışa höves kem.

Şoñ üçin bipervay uryar yüregim.

 

 

 

NİÇİKDİR BU GÜN HALΙÑΙZ?

(Köşk yazıcılarına ve curnalistlerine)

 

Hakına tutma bagşılar,

Niçikdir bu gun halıñız?

Yamana yaran yagşılar,

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Namısın küle atanlar,

Gaflat ukuda yatanlar,

Hayp, duza gaçıp yitenler,

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Ιsırganıp soraşanlar,

Yeñi tıglı görüşenler,

Yallaklıkda yarışanlar,

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Dilini yuvdan dilçiler,

İlinden doygun ilçiler,

Diymäyin diysem... gılçılar,

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Ant içip, avı yalanlar,

İt kimin guyruk bulanlar,

İññän zäherli yılanlar,

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Elipden şermende alımlar,

Kimdigi öñden mälimler,

Zaññar, zaluvat, zalımlar!

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Erkek bolup mayalanlar,

Öz adını zayalanlar,

Gulatını sayalanlar,

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Çırmaşık siz, yok köküñiz,

Çüyrük saman bar yüküñiz.

Çıkdımı eden çakıñız?

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Din-imanı yuvutdıñız,

Bil büküp, näme utduñız?

Biçäre halkı nätdiñiz!

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Parhı yok  hıdırmı, hırsmı?

Siz oña gul: orsmı, pirsmi.

Aydıñ, ya meñ sözüm tersmi?

Niçikdir bu gün halıñız?

 

Ayak astında yatanlar,

Namardıñ atın tutanlar,

Dünyeden diri ötenler!

Niçikdir bu gün halıñız?

 

 

SİZ MENİ GÖZLEMÄÑ!

 

Siz meni gözlemäñ şovhunlı yerden,

Şagalañıñ göçi gaytdı bireyyäm.

Bolsa, şatlıgımı dost-yara paylap,

Men indi özüme gussanı goyyan.

 

Ertiriñ sebäpsiz dabarasından

Yeg göryän agşamıñ gülgün şerabın.

İñrigiñ şapagı meñ üçin al mey,

Gözlermiñ ovası mey içyän gabım!

 

Otuz bäş yaşımda näme gördüm men?

Öñde-de, ızda-da yollañ övrümi.

Bir seretsem, entek yaşap başlaman,

Eyyäm yaşapdırın bir är ömrüni.

 

Galagop eyyamda geçdi yaşlıgım,

Ne yagşılık yeñdi, ne yaman, elbet.

Gatı yere döndi, hamana, durmuş,

Adamlar öküz dek, süsüşdi erbet!

 

Çaknışıp, kapasa girdi hemmesi,

Bir topar nadanlar, diymäyin diysem!

Bar kişä ortalık zatlar hakında

Ortalık dil tapıp bolmazmı eysem?

 

Men bialaç yekeligi sayladım.

Kimler menden kitüv edip gitdiler.

Kapasañ içinde şöhrat alanlar

Meni akmak sayıp, pitciñ atdılar.

 

Emma men olara saglık dileyän,

Govı göryän uzak ömür sürenin.

Goy, görsünler olar ahır yaşında

Meñ öñküm dek erkin yaşap yörenim.

 

Çünki şovhunından şöhratıñ-şanıñ

Yeg göryän agşamıñ goyı şerabın.

Al şapak meñ üçin gülgün şerapdır,

Gözlermiñ ovası mey içyän gabım.

YOLLAR, HEY!

          Avdı Kula

Günler geçdi, dolanmadı baş bilmedik tay kimin,

Ιzda galdı, öñde yatır tükeniksiz yollar, hey!

Türkmen ilim bir bigänä tutulan ak öy kimin,

Aglap galdı nämınasıp elde yüpek yallar, hey!

 

İl-halkıña hormat, vepa ilki zerur dert diyip,

Hovp-hatarı yolda yatan kirşen diyip, gert diyip,

Ιnandım men, buysandım men türkmen ilim mert diyip,

Hanı indi nirde galdı merdi-merdan iller, hey!

 

Yurt ıkbalın göre-göre yandı meniñ canım, hey!

Bu ahvala her dem gızıp, gaynadı meñ ganım, hey!

Covranıp yazdıgım emma okalmaz dessanım, hey!

Lal bolupdır, cim bolupdır, güñ bolupdır diller, hey!

 

Namart oglı eselipdir, şirmiş şagal beçesi,

Çolarıpdır, adam ötmez, bentdir merdiñ köçesi,

Çaslı çıkar her meylisde, toyda kemçinleñ sesi,

Güyçsüz galdı gurt oglı gurt, gaplañ, yolbars, piller,hey!

 

Hak diyenler ruhdan düşdi hakda görmeyen manı,

Niçe misgin gövünlere saldı şeytan gümanı,

Teşne iller küysäp gezdi süyci suvlı ummanı,

Çırpınıp öñünden çıkdı mövcäp duzlı köller, hey!

 

İl öñüne düşdi gitdi egsik lolı cenanlar,

Dünye düzkä nırhı mis pul, il içre gurı sanlar,

Edebinden ecap etdi dogrı gezgen zenanlar,

Tikenler pacarlap ösdi, soldı näzik güller, hey!

 

Şahır sözi - il mıdarı, il bilen deñ halım bar,

Señ yoluñda, meñ yolumda pıglı bozuk mälim bar,

Tanalmaz-geñ  hossarım yok, yagşı niyet-pälim bar,

Yagtı güne yetir ilim, yagşı niyet, päller, hey!

 

 

 

 

TÜRKMEN ÄHEÑLERİ

 

 

 

 

 

Yar yolunda sergezdan,

Suvlar akar daş galar,

Gözel yarıñ ugrunda

Köyüp giden yaş galar…

SALAMΙMNΙ

 

Gayradan akan arık,

Diyme ”baryan men arıp”.

Äkit yara salamım

Tolkunıñda göterip!

 

Geçip uzak ara sen,

Töveregñe garasañ,

Duşarsıñ kenarıña

Suva gelen yara sen.

 

Bilezigi kümüşdir,

Barmakları gamışdır,

Yüzün görseñ ol yarıñ,

Yüzi saña tanışdır.

 

Ak, sen, akarım basım,

Sırıp obañ yakasın,

Kenarıñda gamışlar

Şol gızı gorkuzmasın!

 

Rayışıñdan yörär ol,

Gıya-gıya garar ol,

Durı suvuña bakıp,

Gara saçın darar ol.

 

Şemal senden ozmasın,

Aynañı yel bozmasın,

Ezme yarıñ köynegni,

Akdırma sen küyzesin!

 

Uzak bolsa-da ara,

Tap muña özüñ çäre,

”Habarım yok” diymesin,

Gelsin belli karara.

 

Bolsañ-da niçik argın,

Ondan habar getirgin.

Meñ söygimi pışırdap,

Yar gulagna yetirgin!

 

 

BU GÜN YALAN ÇELPEGİÑ...

 

Bu gün yalan çelpegiñ,

Ertirem çın çelpegiñ.

Köçäñizden baryarın,

Geyip täze telpegim.

 

Üç gün galdı toymuza,

Märekeli öymüz dar.

Men sabırlı, vah, yöne

Yürek, hey, nädip çıdar?

 

Aynañı aç! Men atlı

Köçäñizden geçeyin.

Razı bolsañ, bu gice

Seni alıp gaçayın!

 

 

ACAP PURSAT

 

Garagöz, bäriñe gara,

Diñe bir pursat! Bir pursat!

Duşmadım men sen dek yara,

Sen diyip uryar bu gursak.

 

Datlıdır yazıñ hezzeti,

Geçip gider, yaz tutdurmaz.

Ayrıdır yaşlık lezzeti,

Yaşlık başımızda durmaz.

 

Yaz yagşı köynegñi ezdi,

Bedeniñ bolupdır ayan.

İnçe biliñi görkezdi,

Sen dursuñ, men galdırayan!

 

Bir pursat açıl bägül dek,

Yapraklañda baş goyayın.

Uzın boylı, ey, ak derek,

Men saña yarım diyeyin!

 

Ιşk pursatı meñzeş oda.

Az görmek, hey, yagşı pälmi?

Eysem, yagtı yalançıda

Ömrümiz bir pursat dälmi?

 

 

ÇÖZLE, YARΙM, SAÇΙÑΙ!

 

Düşer gülgün cemala,

Çözle, yarım, saçıñı!

Aksın gitsin şemala,

Çözle, yarım, saçıñı!

 

Dolan Ayıñ astında,

Meñ canımıñ kastında,

Olar ovsun atsınlar,

Çözle, yarım, saçıñı!

 

Geçer bu yaşlık senden,

Habar sora geçenden,

Gün yaşara vagt golay,

Kölgeler uzın çenden.

 

Ay-günler hatar-hatar,

Dilegim haçan biter?

Näme diyeyin beter,

Çözle, yarım, saçıñı!

 

Näzikligiñ gülde yok,

Zerur sözler dilde yok,

Señki dey saç ilde yok,

Çözle, yarım, saçıñı!

 

 

GΙZ

 

Nämä gerek seni övmek?

Sen muña düypden mätäç däl.

Yogsam, egniñde çit köynek,

Başıñda tahya. Tılla täç däl.

 

İş edinmen işim taşlap,

Sen ne Gün, ne yıldız, ne Ay.

Yönekey adıñdan başlap,

Ah, yöne durkuñ gövne cay!

 

Gaşlañ yatladanok yayı,

Egin-başıñ däl şay-sepli.

Yöne sen akılıñ öyi,

Yöne sen diyseñ az gepli.

 

Adın göterip belende,

Yürekde ışk odun yakan.

Gız asılzada bolanda,

Görk-görmek hökman däl eken.

 

AYLΙ GİCE

 

Aylı gice. Ak tümlük.

Töverek-daş ümsümlik.

Yar bilen yap boyunda

Ümür-dumana çümdük.

 

Bizi gorar bu gice,

Gorar bizi ak tümlük.

Gulak salma çıbşılda,

Hiç kim yog-a! Ümsümlik!

 

Bu maysalı meydanlar

Bize halı-kilimdir.

Gorkma, eneñ gözlemez,

Ol eyyäm irkilendir!

 

Boydaşlarıñ derekler

Hatara düzülip dur.

Saña meñzeş yıldızlañ

Gözleri süzülip dur...

 

Tisginme sen, ezizim,

Ol balık suvda bökdi.

Ya derekler biz hakda

Bir birne çavuş çakdı!

 

Guş oyanıp, ganatın

Batlı kakandır çenden?

Şemal gondı gamışa,

Pışırdı çıkyar şondan.

 

Eglenäy, gız, yene-de,

Bu agşam tiz geçipdir.

Täzeden suv alayın,

Bedräñe Ay gaçıpdır!

 

 

 

TΙLLA CAM

 

Bir cam suv ber, gözelim!

Geçip baryan teşne men.

Diñle sazım, gazalım,

Men bir cahankeşde men.

 

Gel, görküñi göreyin,

Uzat suvlı camıñı.

Sen suv ber, men bereyin

Saña şirin canımı!

 

Ιşk meni oda saldı,

Gel, sen yanıma golay.

Yolda usurgap galdı

Meni kovlan tüveley.

 

Gezende atlı esger,

Kän söveşde boldum men.

Gılcım kütelse eger,

Yov gılcına çaldım men.

 

Düldüle taydır atım,

Yüpekdir onuñ yalı.

Söveşlerde küysedim

Seniñ kimin bir yarı.

 

Sözüm soñlanıp baryar,

Uzat sen suvlı camı.

Bir eliñe suv al, yar,

Bir eliñe bukcañı!

 

 

AYLANAYΙN!

 

Diyen vagtında yaşlarıñ,

Yaşlarıñdan aylanayın!

Yıldız şöhlesi dişleriñ,

Dişleriñden aylanayın!

 

Mılayım güyzüñ günleri,

Yakar gözleriñ ümleri,

Gudrat döşleriñ gümmezi,

Döşleriñden aylanayın!

 

Cebir çekdim sen gözelden,

İnçe billi süyci dilden,

Gaşlarıñ gıyma ozaldan,

Gaşlarıñdan aylanayın!

 

Yüzleriñ asmanıñ ayı,

Görküñ şa gızınıñ tayı,

Kimiñ ahı, kimiñ payı,

Duşlarıñdan aylanayın!

 

Gülden näzik gül bedeni,

Gizlese gülgün keteni,

Yadıñdan çıkarma bizni,

Huşlarıñdan aylanayın!

 

 

YAŞ GALAR

 

Gara gözleñ - garalı!

Yüzleriñ akdır, ayım.

Gözleriñe seredip,

Täleyime garayın.

 

Aylar bikär geçmesin,

Günlerimiz al bilen.

Sen Gün bilen yaşsañam,

Dog yene-de Ay bilen!

 

Gara saçlarñı dara,

Ak säheriñ dañında.

Yel oynasın oları,

Yaglıgıñı dañınma!

 

Sensiz dünyäñ gündizi,

Gice ışgı köreçel.

Tüme övrüp belendi

Gökde yıldızlar öçer.

 

Bu daglarıñ parası,

Yüregimiñ yarası.

Yar bilen yarıñ mıdam

Daş bolyandır arası.

 

Yar yolunda sergezdan,

Suvlar akar, daş galar.

Gözel yarıñ ugrunda

Köyüp giden yaş galar.

 

 

NE OLDΙ?

 

Gara gözli, galam gaşım,

Maña bir baksañ ne oldı?

Ecap bilen garap daşıñ,

Gaşlarıñ kaksañ ne oldı?

 

Kim bardır dünyäden ötmez,

Acal yakasından tutmaz?

Sen meniñ Günüm sen batmaz,

Otlarıñ yaksañ ne oldı?

 

Aşık diyer dilde barın,

İnçe billi gözel yarım,

Orap boyna saçlañ tarın,

Darlara çekseñ ne oldı?

 

 

 

SAÇLARÑΙ YAYΙP BİLERMİÑ?

 

Men saña ”yarım” diyeyin,

Sen maña diyip bilermiñ?

Ugruñda yanıp-köyeyin,

Sen gözel köyüp bilermiñ?

 

Kirpikleriñ tıgdır-keman,

Çümer yürege bigüman.

Ot içre galıp sen aman,

Gızgının duyup bilermiñ?

 

Ιşk derdi ot dälmi eysem?

Yanmayan galarmıñ, hey, sen?

Men seni soltanım saysam,

Sen meni sayıp bilermiñ?

 

Gözüñ yaşlı çümme gayga,

Alaç tapıp bolmaz söygä.

Men uyayın yalñız duyga,

Sen muña uyup bilermiñ?

 

Eger pida etsem canı,

Señ ışkıñdan gözläp manı,

Gaytalap ”Kulhıallanı”

Saçlarñı yayıp bilermiñ?

 

 

YADΙGÄRLİK GOŞGΙ

 (gız bukcasına)

 

Şäheriñ içinde pıyada gezyän,

Garaşamok ulag gelerine tä.

Çünki bil baglasañ paytagtda oña,

Ya divana bolcak ya-da leylata.

 

Gızlarıñ yüzüne seredip geçyän

Yolda-ızda gabat gelseler birden.

Çünki ol gızlarıñ içinde birçak

İlkinci söygümi yitiripdim men.

 

Başga birin deñäp bolmaz ol yara.

Ol gızıñ görmegi: erteki, hıyal.

Yöne göni garap seniñ gözüñe,

Sen şol gız dälsiñem diyip bilcek däl.

 

 

ŞEKEREK İGDE

 

Sen sıgır sagyarsıñ,

Özüñ süyt beden.

İşiñe ökde sen,

Ökde sen çenden.

 

Maña seni görmän,

Oñmak örän kın.

Yoluñda häzir men

Her gün ikindin.

 

Şekerek igdeden

Cübim doludır.

Men bakgal, cübim hem

Dükan yalıdır!

 

Seniñ dey görkana

Gız yokdur ilde.

Sagda dag garalyar,

Gün yaşyar solda.

 

Çolaca köçede

Süycüdir gürrüñ.

Sen bir dilevarsıñ,

Men bolsam, bir - güñ!

 

Dähedem-dessemläp,

Yörelyän çagda,

Yolumız uzaldar

Bir gısım igde.

 

Şekerek igdeden

Cübim doludır.

Men bakgal, cübim hem

Dükan yalıdır!

 

 

AK DEREK

 

Maña senden näme gerek?

Servi-rovan, ey, ak derek!

Şuglasımı gara gözleñ,

Zülpüñmi şemala çözlen?

Ak alkımıñ gicesimi,

Ya-da bagtıñ bicesimi?

 

Maña senden näme gerek?

Ey, sen yöräp yören derek!

Dodaklarıñ pissesimi,

Gara saçlañ dessesimi?

İnçe bilmi ya şirin dil?

Men bilemok, sen özüñ bil!

 

Gız köynekli, ey, ak derek!

Her ädimde batyan oya:

Maña senden näme gerek,

Näme: şermi ya-da haya?

Gözleriñde gözüm galdı,

Yüreklerim dilim-dilim.

Gursagım gussadan doldı,

Sen zerarlı, ey, meñ gülüm!

Ah, bu sözler niçik köne?!

Şoñ üçin galmandır manı.

Şatlıgmı äkitdiñ, yöne

Rova gör maña gussañı!

 

Sen äkitdiñ, yok gümanı!

Hanı daglarıñ dumanı?

Yalbaryarın misli Haka,

Alan meniñ ıgtıyarım,

Ay kümüşdi, Gün - gülyaka!

Sen oları nätdiñ, yarım?

Neçün sem etdiñ güñ yalı,

Ah, sen yönekey derek däl!

Gaydıp ber meniñ dünyämi,

Maña başga zat gerek däl!

 

 

19-ncı SENTYABR

 

Dabanımda gürsüldeyär yüregim,

Yöräp däl-de,

Uçup baryan köçeden.

Señ ışgıñda köräp duran kükregim

Diñe seniñ gursagıñda köşeşer.

 

Ιşkıñ ganatında cahana geldim,

Ιşkıñ ganatında arşa münyärin.

Seni söyüp, gaların men yadında

Ozal-ebet yadı bolsa dünyäniñ.

 

Agaçlara düşdi güyzüñ yangını,

Düşdi görecine gözlerimiñ, yar.

Eger ayra düşsek birek-birekden,

Meni Sentyabrdan gözleginiñ, yar!

 

 

OTPARAZ

 

Gözleriñden gözlerime ot düşdi,

Yandım men.

Men agladım,

Sen gövnüñi çagladıñ.

Soñ men yanıp duran dodaklam bilen

Señ günäkär dodaklarñı dagladım!

Näzik duygularñı otladım seniñ,

Ak şem yalı ak bedenñi otladım,

Ömrüni payavlan otparaz kimin,

Soñ özümi señ gucagña okladım!

Düşdük bir mövç alıp akyan ummana,

Gök asmandan yüzüp gitdi salımız,

Müñ yıl oval bir-biregi yitirip,

Yene müñ yıldan soñ duşan yalı biz.

Manısı däl,

Sözleñ tagamı galdı,

Sözler dilleñ uçlarında ovrandı.

Seniñ inçe biliñ,

Barmak dek biliñ,

Nika yüzügine giren dek göyä,

Gollarımıñ halkasında tovlandı!

 

 

ESKİZ

 

Men seni döredip bilmerin, servim!

Bulaşdırıp bilmen öz ıkbalımı.

Söygümiñ öñünde üzerdim bergim,

Yatlatsam-da öz-özüne zalımı.

Yöne meniñ ätiyacım kiçi däl.

Çünki señki deyin görk dünyäde yok.

Sen dünyäni dıza çökärsiñ ahmal?

Şonda meniñ kim bolcagım belli däl!

Elbetde, señ adıñ yürekde diri,

Kellämde suratıñ tayın, dilberim.

Yöne men döredip sen dek perini,

Öz erkimden cıda düşüp bilmerin!

Çünki sen döreseñ, gelersiñ hökman

Tılla zıncır bilen golum dañmaga,

Ya meniñ canımı almaga gersiñ,

Yogsa-da, gelersiñ erkim almaga!

Şoñ üçinem seni döretmen, dilber,

Boların sabırlı,

Boların düşbi.

Hudayı döreden adamlar soñra

Onuñ dergähinde nä güne düşdi?!

 

 

 

GUMLΙ GΙZA

 

Seniñ dokan halıñ nusga galıpdır!

Seniñ çeken keşdäñ nusga galıpdır!

Türkmeniñ yıldızlı gicelerine

Seniñ gözleriñden gussa galıpdır.

 

Dak üstüñe yene şay-sepleriñi,

Keteniñi çägä çırpıp gey yene.

Kömelekli sähralarıñ eyesi,

Sallancırap,

Seykin basıp, gel yene!

 

Gara basan yalı galıpdır ızda

Seniñ pacıgalı,

Galagop dövrüñ,

Yöne seniñ keşde çeken barmaklañ

Ne beyle inçeden edipdir övrüm?

 

Ya Ayıñ ışgına düşüp gezipsiñ,

Ya Ay ayagına başın goyan gız,

Özi siñip rovayatdır, ertekä,

On barmagnıñ hünärini goyan gız!

 

Dak üstüñe yene şay-sepleriñi,

Keteniñi çägä çırpıp gey yene.

Kömelekli sähralarıñ eyesi,

Sallancırap,

Seykin basıp, gel yene!

 

 

OBAM

 

Yadımda meñ, yapraklañ,

Gaydamda, örtäp canı,

Ayagımıñ yelginne

Ιzım bilen ılganı.

 

Çıkıp gaytdım güyz güni,

Döküldi otlañ zeri.

Ayralıgıñ gümanı

Tutdı asmanı, yeri.

 

Ιlgadı yol öñümden,

Aşdı depe-gollardan.

Yene bir gün dolansam,

Yörärin ol yollardan.

 

Yadımda meñ gız bilen

Pınhan duşan güzerim.

Ol pursatı yadıgär

Alıp gaytdı nazarım.

 

Elvan guşgözüleriñ,

Güyz nagması düzülse,

Meniñ gözlerim bolup,

Bakar yatar düzüñde!

 

 

MEN SENİÑ GAŞΙÑA ATLΙ BARAMOK!

 

Men seniñ gaşıña atlı baramok,

Yogsam, bu yörişe çen boldı eyyäm.

Bagtdır siziñ köçäñizden yöremek,

Siziñ köçäñizi mukaddes sayyan!

 

Elbetde, gızlarıñ gözel hemmesem,

Gülküsi üncüsiz, yörişi seykin.

Men velin, birsalım seni görmesem,

Nämüçindir, eyyäm bozulyar keypim.

 

Meñ hıyalım atlı barmak gaşıña.

Şondan pes hormatı rova göremok.

Yöne velin, entek men şu yaşıma

Duşuşıga atlı baryan göremok!

 

Yogsam, men-ä barsam at münüp bärden,

Yüzin salıp, saçıp mañlaydan derim.

Senem: ”İle meñzeş bol!” diyseñ birden,

Yeri, men näderin? Şonda näderin?

 

 

BİR SÖYGÜNİÑ TARΙHΙ

 

Duşdum bir gözel yara,

Ιşkıñ dumanı serde.

Täk özüm şat gezdim men

Bir gussalı şäherde.

 

Durugdı dünyäñ görki,

Gökde durna düzüldi.

Tılla sarı yapraklar

Şahasından üzüldi.

 

Güyzüñ gününde galdı

Ιşkım, namısım-arım.

Uzın boylı, inçe bil,

Ey, meniñ biribarım!

 

Ιşkım gitdi serimden,

Oyandı hesret-gaygım.

Ullakan şat şäherde

Täk özüm gezdim gamgın...

 

TÜNÜÑ  YARΙ

 

Tünüñ yarı diyme gicä,

Ay gökden bakıp geçmese.

Yagtılık nireden bolsun

Gözleriñ şöhle saçmasa?

 

”Ey” gör gayta bu gicäni,

İkimizi duşurıpdır.

Bag içine garañkını

Garga kimin üyşüripdir.

 

Sovuk şemal övsübersin,

Gutaryança oñ möhleti.

Meni ot dek yılatmazmı,

Eyse gözleriñ şöhlesi?

 

İkiçäk biz, yar, bu yerde,

Hoşlaşıp gitme alñasap.

Gice yaman göze perde,

Adam görmez añsat-añsat!

 

Yagtılık yeriñ özünde,

Ay şöhle saçsa-saçmasa.

Tündür günortanıñ yarı

Söygüliñ gucak açmasa!

 

Garañkı diyme bu gicä,

Ay gaşın kakıp geçmese.

Yagtılık nireden bolsun

Gözleriñ şöhle saçmasa?!

 

 

AH, MEN DOGRΙ SÖZÜM DİYMEDİM YARA!

 

Yar diydi: ”Durnalar yurdun taşlayar!”

Men diydim: ”Vatanı bardır başga-da!”

 

”Durmuşıñ özeni - söygi” diyende,

”Söyene durmuş yok!” diydim men gende.

 

”Gar yagyar. İñ ak zat!” diydi ol garap.

Yadav cogap berdim: ”Düşek ondan ak!”

 

 

GOÑŞΙ  GΙZ

 

Goñşı gızıñ gözi mende,

Aynasından ogrın bakyar.

Gaytalanmaz bu her günde,

Göz güldürip, gaşın kakyar.

 

Yaş yürek bitakat coşyar,

Ιşkdan serhoş bu ilkagşam.

Ah, dolan Ay ayna düşyär,

Gız ekeni ol bir yagşam!..

 

 

 

YADΙMA DÜŞDİ

                      ”Alma yañaklarıñ yadıma düşdi...”

                                                                 Mollanepes

Yaşlık yıllarından dert galdı canda,

Ondan bäri ay aylandı, yıl geçdi.

Yöne bu gün agşam şapak yaşanda,

Alma yañaklarıñ yadıma düşdi!

 

Görküñ göz öñümden gitmez sen gızıñ,

Edepli bakışıñ, edepli sözüñ,

Yıldızlar asmanda süzende gözün,

Badam gabaklarıñ yadıma düşdi!

 

Bilmen indi sen-sen kimiñ canası,

Men dönsem-de, gelmez köñlüm dönesi,

Buldurap bişende narıñ dänesi,

Gırmız dodaklarıñ yadıma düşdi!

 

Egsilmez yürekde berç alan arman,

Seniñ bilen bäş gün sürmedik dövran,

Niçe yıllar geçdi gül yüzüñ görmän,

Tıg dek kirpikleriñ yadıma düşdi!

 

Güyz topragı baryar gün-günden sovap,

Arzım kime diysem, taparın cogap?

Tozuñı mañlayma etsemdim togap,

Kepder topuklarıñ  yadıma düşdi!

 

Men gitcekdim seni dembe-dem ızlap,

Giceden, gündizden, gış, yazdan gözläp,

Arman, bu hasratı bilmedim gizläp,

Yıllardan yüklerim yadıma düşdi.

 

 

 NÄTANΙŞ  OGLANCΙK

(”Ecekecan” ertekisiniñ äheñinde)

Tomsuñ cokraması yetdi bir çene,

Yaz akan bulakdan galıpdır sudur.

...Yoluñ gırasında gömlüp kirşene,

Saçı togar-togar bir oglancık dur.

 

Bu gussalı görnüş göze yakımlı,

Elbet, sebäbine düşünmek kın däl.

Geçmişiñ dumanı görner hak indi,

Bu oglanı tanamazlık mümkin däl.

 

...Salam, gahrımanı köne ertekiñ!

Salam, Ecekäniñ cigsi Baymırat!

Sen henizem gezip yörmüñ ser-sepil?

Sen henizem gezip yörmüñ gaymalap?

 

Suvsap, öñki duzagıña düşcekmi?

Niräk baryañ? Baryañ nämäñ köyünde?

Ya yene-de keyik suvun içcekmi?

Kövşüñi goyduñmı çeşmäñ boyunda?

 

İçme, aglatma sen Ecekecanı!

Gidiber, govı suv çıkar yoluñdan.

Yogsam, keyik borsuñ, örtärsiñ canı,

Ayrılarsıñ yene şirin diliñden.

 

Belki, gamdır-gussa durar bir çende,

Yokdur ertekiniñ gövün yıkanı.

Yöne bilgin, cadılı suv içende,

Baymıratcık señ yaşlañda ekeni...

 

Sen bagtlı bol,

Hiç kes eştmesin ahıñ,

Görmesinler seniñ gözyaş dökeniñ.

Pozulmasın seniñ tılla ahırıñ!

Üzülmesin seniñ kümüş kökeniñ!

 

 

AY YAŞDΙ, AGΙLΙ GALDΙ

 

Neneñ oñat mart gicesi,

Yıldızlı asman gülläpdir.

Çıkıpdır yazıñ bicesi,

Yokarda Ay agıllapdır!

 

Ertir güneş çıkar çeni,

Günortanlar bolar mayıl.

Sag-aman gışıñ geçeni

Boldı indi ayıl-sayıl.

 

Adamlarıñ yüzi yagtı,

Susdan henek atışyan kän.

Yazıñ çıkar-çıkar vagtı

Obañ içi akan-dökän.

 

Bu gün goñşı öye ılgan

Buşlukçınıñ buşlugı nagt.

Ay däl-de gökde agıllan,

Tüynüklerden görünyär bagt.

 

Yöne ızgıtsız ses edyär

Güyçlenip yeli gayranıñ.

Gara bulut Aydan gädyär,

Dişlän dek çetinden nanıñ.

 

Ah, yürekde bu giceden

Düşnüksiz agırı galdı.

Bakyan dörtburç pencireden,

Ay yaşdı, agılı galdı.

 

 

GÖZLERİÑ

 

Derya meni aldamaz,

Aldamaz gargı gamış.

Suv üstünde cüp kölge,

Daşımız ümüş-tamış!

 

Köl maña hile gurmaz,

Al salmaz gargı gamış.

Suv üstünde cüp gövre,

Daşımız ümüş-tamış.

 

Çeşme meni akdırmaz,

Akdırmaz gargı gamış.

Gözüm seniñ gözleñde,

Daşımız ümüş-tamış.

 

Gözyaş yalı durı suv,

Ne gargı bar, ne gamış?

Akdım gitdim gözleñde,

Ümsümlik bize tanış...

 

ELVAN YAGLΙK

 

Durmuş kül dey sepildi meñ yarama!

Becerdi ışk derdin ay-yıla ovnap.

Yöne bir mahallar elvan yaglıgıñ

Meniñ gözlerimde yanıpdı lovlap.

 

Neneñsi teşnedik birek-birege!

Ιşk derdi ir gelyär. Bize-de irdi...

Yañı göze görnüp ugrapdı narlar,

Gavunlañ gılavı artıp baryardı!

 

Güyz geldi,

Gelin dek yılgırdı narlar,

Yetmeli menzilde goymadı güman.

Emma söygümiziñ gılavı yatdı,

Ovadan başıñdan sırıldı duman.

 

Soñra ayra düşdük birek birekden,

Bir-biregi yitirdik biz ömürlik.

Seniñ gözlegiñde özümi tapdım,

Saña velin, duşmadım soñ övürlip.

Yitdiñ,

çıkdıñ meniñ düyşlerimden-de!

Oyalıkda bolanlıgıñ gümanlı.

Näzik duygudıñ sen,

Örtäpler meni,

Yol geçdiñ gussalı yatlama çenli.

 

İndi gozgalaña salmaz barlıgıñ,

Seni bagra basan gicelerim-de.

Başıñda şapak dey körän yaglıgıñ

Yaşdı gitdi meniñ didelerimde!

 

 

İÑ SOÑKΙ CEDEL

 

Kim islese,

cedel etmäge tayın.

Adam yöräp biler çıksa-da canı!

Geñ galmañ siz, eger görseñiz bir gün,

Ölensoñ, köçeden yöräp baryanı.

 

Ne goşga,

Ne-de bir söygä sıgan gız!

İñ soñkı gadamı bu yolda ursam,

Diymek, señ yanıña ugrandırın men,

Can cesetden çıkıp,

Ädimläp barsam!

 

GÜYZ YATLAMASΙ

 

Ganat kakyar yapraklarıñ bessesi,

Gara yere tukat garap şahadan.

Günsayın çuñalyar güyzüñ gussası,

Guş uçup, baglardan sovlup şagalañ.

 

Agşam seniñ adıñ girdi düyşüme,

Men onı gaytalap, huşa övürdim.

Hıyalımda dolandım soñ düynüme,

Ot dek ölçerdim men öz köne derdim.

 

Meñ üçin mukaddes zat yok adıñdan,

Men oña bagtımdır, gussamı gardım.

Seniñ özüñ çıksañ-da meñ yadımdan,

Galan ömrüm adıñ bilen yaşardım.

 

Emma birçak özgäñ dilinde adıñ,

Amanat keşbiñi yürekde gömyän.

Geçmişe golaylap ädimme-ädim,

Men onda betbagt düynümi göryän.

 

Solgun indi ganat kakyan yapraklar,

Alacı yok olañ gaçmasa yere.

Güyz meñ geçen günlerimi yatladyar

Hem meñ gözyaşlarmı ıkdıryar yele...

 

AYDΙÑ MUNΙ OL YARA!

Yadımda yazda, güyzde,

Aydıñ munı ol yara!

Gövnüm galdı ol gızda,

Aydıñ munı ol yara!

 

Oglan dövrüm yatladım,

Yatlap gözüm yaşladım,

Bu durmuşdan yadadım,

Aydıñ munı ol yara!

 

Yıllañ kerveni geçdi,

Gara saça ak düşdi,

Şindem yadımda keşbi,

Aydıñ munı ol yara!

 

Ömür diymek yol eken,

Suv üstünde sal eken,

Ιgtıbarlı däl eken,

Aydıñ munı ol yara!

 

Bu bir agı-peryat däl,

Ya yönekey bir zat däl,

Dünyäñ düybi abat däl,

Aydıñ munı ol yara!

 

Gövnüm meñ şol yardadır,

Alkımı ak gardadır.

Ol bu günler nirdedir?

Aydıñ munı ol yara!

 

Türkana gövün şadım,

Men aldanıp yadadım.

Emma halal yaşadım,

Aydıñ munı ol yara!

 

Soñkı sözüm budur yar,

Biz - peş, dünye gutı dar,

Pelek bolsa, bazıgär,

Aydıñ munı ol yara!

 

Yaşyança günüm-ayım,

Neneñ gaytalamayın,

Şol gız eken meñ tayım,

Aydıñ munı ol yara!

 

 

DURMUŞ ÄHEÑLERİ

 

 

 

 

Çigrek şemal güyz güni

Gız saçlarnı çözläp yör.

Yaz üzdüren moncugnı

Güyz gününden gözläp yör!

DÜNYÄ

 

Tupanlı, yagış-garlı,

Kä mılayım, kä gedem,

Ey, sen biveç mıdarlı!

Ey, dünye, bisereşgen!

 

Menem sende yaşadım,

Gördüm yagşı, yamanıñ;

Hem-ä senden yadadım,

Hem galdı meñ armanım.

 

Göyä bir acap höküm,

Baryañ mıdam öñümden.

Bilmedim men eysem kim

Geçdi kimiñ deñinden?

 

Gezdiñ yüregmi daglap,

Yüzüm çıtman çekdim men.

Agımı pınhan aglap,

Köçä gülüp çıkdım men.

 

Niçik edip saylayañ

Yagşı, yaman parhını?

Cuda biveç aylayañ

Sen pelegiñ çarhını!

 

Mälim däldir senesi,

Yöne bermersiñ gerim.

Kim begener, kimsesi

Yakar bir gün cigerin.

 

Bir gün yitirip meni,

Ah, gözyaşıñ gizlärsiñ.

Gündiz elleriñ Günli!

Gice Aylı gözlärsiñ!

 

 

 

***

Geriş-geriş daglar,

Aññat-aññat gum,

Ne acayıp çaglar!

Ne acayıp gün!

 

Bag içinde ümür,

Dag başı duman.

Tiz geçyär bu ömür,

Geçeni güman.

 

Gül näme? Gün näme?

Söz, saz, gizlin sır?

Eysem, gövün näme?

Yagışdır, yagmır?

 

Nämüçin gözyaş şor?

Bagt hem süyci?

Söygüde ne sır bar?

Nämede güyci?

 

Barısı-da ayan,

Barı gizlin sır.

Dünyäni ayayan,

Goyyan men gadır.

 

Her säher tutını

Sıryan-da biryan,

Bu köne dünyäni

Täzeden göryän.

 

Şoñ üçin müñ yaş hem

Berilse gerim:

Yaşap yörmek bilen

Övrenişmerin!

 

 

***

Kösendim durmuşa düşüncek bolup,

Sarp etdim bu işe ayım-günümi.

Çirim etmän ak dañları garşılap,

Kitaplı garşılap gicäñ tününi.

 

Gara başım goydum tükenmez derde,

Adam oglı haçan arkayın yatar?

Gitdi menden öñki oñşuk-mıdar-da,

Dünyä düşündikçe, kösendim beter.

 

 

GÜYZ GELER...

 

Güyz geler göçe-göç eder  durnalar.

Yaz sovulsa, yokdur olarda  karar.

Yapraklañ yüzünde damca durlanar,

Tırpıp yere damar soñ biıgtıyar...

 

Sarı yalın girer baglañ çetinden,

Güyz asıl duygulañ başdaş yarıdır.

Güyzüne damcalar durı çakıñdan,

Durnalañ gözünden daman yalıdır.

 

Güyze aşık tapmaz onsuz hiç mıdar.

Durna geçer. Gapıñ yapa bilmersiñ.

Yazıñ yalñışını tapsa bor mıdam,

Güyzüñ yalñışını tapa bilmersiñ.

 

Güyz geler, zeminden geçmez ol sovlup,

Pışırdap, gulagña diycegni biler.

Algılañ gözüñe görner señ ovnuk,

İri bergilerñi yadıña salar.

 

Köşeşmersiñ gövnüñ aldap ya övnüp,

Yetişmedik işleñ rayıñı yıkar.

İlki söygiñ yüki gurşuna dönüp,

Yıl-yıldan yüregiñ düybüne çöker.

 

Durna geçer. Gapıñ yapa bilmersiñ.

Onı övsüp gelen çigrek yel yapar.

Güyzüñ yalñışını tapa bilmersiñ,

Güyzüñ özi seniñ yalñışıñ tapar.

 

 

 

UÇURDΙM ELİMDEN ŞUÑKAR GUŞUMNΙ...

                      (Elegiya)                             

 

Meñ yanımda ölüm hakda dil yarma!

Goy, hol derek kesmesin öz şelpesin.

Oñarsañ, gaygılı habar getirme,

İndi berin eşitmäyin yas sesin.

 

Adam herne giç düşünyär bir zada,

Sag günüñ bagt çuñdur, gaygıñ yüzley señ.

Çekmez yalı hasrat yokdur dünyäde

İller aman bolsa, başlaram - esen.

 

Pitiva etmeyen, bitindi gövün,

Meñ üçin oyundı pelegiñ şumı.

Ah, bir günem, bir gün, bir betbagt gün

Uçurdım elimden şuñkar guşumı.

 

Meylisim sovuldı, galdım men gamda,

Günler soldı paçagı dek gülabıñ.

Giñ dünyäñ gızıgı gaçdı bir demde,

Gülsem, gülküm yalan, aglasam - agım.

 

Yürekde gam-gussa goş basdı uzak,

Derdinşer golayda atam, enem yok.

Bu meniñ ömrüme gurlan bir duzak,

Bu hasratdan gutulcagma ınam yok...

 

Şoñ üçinem misli sansız kümüş tar,

Derek bes etmesin şelpe kakmasın.

Bäş günlük dünyäde gussa ne derkar?

Bivagt çak agı sesi çıkmasın.

 

Ah, yöne çekmäge niçik güyç yeter?

Gördüm men pelegiñ agır şumunı.

Yüregimde oñ yerini kim tutar,

Uçurdım elimden şuñkar guşumnı!..

 

 

AH, BU DÜNYE...

 

Bu dünye bir däli bazar!

Kim gülüp, kim aglap ötdi.

Bazarda çınımı aytdım,

Ömrüme zıyanı yetdi...

 

Gara bolsa, gara diydim,

”Ak” diydim men ak reñke.

Ala-mula şahsıetler

Şoñ üçin gabadı çüñke.

 

Kim alıcı, kim satıcı,

Goh baryar dünyäni yarıp.

Meniñki ilden üytgeşik,

Men yöne keypine-şärik!

 

Derdine derman gözledim

Çen tutup iliñ sesinden.

İl öz cebrin çekdi yördi,

Heläk boldum kesesinden.

 

Kim öz peydasına çapar,

Kime gulluk namıs-ar däl.

Bu dünye bir däli bazar,

Ah, yöne men sövdagär däl!

 

 

AK ÖY

 

Ak öy gurdı märeke,

Altı, sekiz ganatlı.

Mıhman geldi alısdan

Hem düeli hem atlı.

 

Märekäniñ keypi çag,

Yitdi yaman, yagşılar.

Perde-perde galyarlar

Toya gelen bagşılar.

 

Coşyar şatlık, şagalañ,

Dürli hili övsülyär:

Bir-de göreş tutulyar,

Bir yaglıga tovsulyar.

 

”Stop! - diydi recisser. -

Yıgnaşdırıñ zatları!”

...Dıza galan bagşılañ

Yatdı derrev batları.

 

Guta girdi ak öyler,

Kinoçılar dagadı.

Çünki gutardı olañ

Bu günki iş sagadı.

 

”Toy” sovuldı bir demde,

Ne saz bar, ne aydımı.

Galdı gözün tegeläp,

Yalan öyüñ aytımı...

                      1984 y.

 

 

ALTΙN  AÇAR

 

Söydüm baglañ boynuna

Yagşıñ hünci dakmasın.

Güne yakut övüsyän

Düşdüşleriñ dokmasın.

 

Garrı mamañ sanacın

Batlı-batlı kakmasın.

Ak telpek kömelekleñ

Güberçekläp çıkmasın.

 

Söydüm gice açılan

Gökde yıldız güllerin.

Yerde hovlukman geçen,

Çagalıgıñ yılların.

 

Göze mährem düzleriñ

Yılgın, yandak, gızganın.

Dabanımı çürşdüren

Takır yollañ gızgının.

 

Bu söyginiñ gulpunı

Açıp bolmaz her günde.

Balık yuvtdı açarın,

Olam deryañ düybünde!

 

KÖŞK ŞAHΙRLARΙ

 

Şahırları yigrenipdir patşalar.

Oları söyüpdir emma halayık.

Hak şahırlar mıdam hakıñ ışgında,

Şoñ üçin gılcından gan daman şalar,

Şoñ üçin iñ güyçli duşmanı sayıp,

Şahırları saklayar öz köşgünde.

 

Emma Magtımgulı köşge girmändir.

Köşk yüzüne tüyküripdir Nesimi.

Fuzulınıñ näm edeni belli däl,

Yat illere çekipdir oñ nesibi.

Gören hanlarından gövni suv içmän,

Azadı yazıpdır ”Vagzı-Azadı”.

Şindi-şindem gorkyarlar ol kitapdan,

Diymek, yerne düşüpdir oñ azabı...

 

Adamlar beletdir bu gadım däbe,

Hak şahır şıgrını çatmada düzer.

Suvsasa, barar ol yabıñ boyuna,

Meyhanası bolar çolaca güzer.

Patşa gulluk etseñ, mey guyar gaba,

Serpayıñ yetir ol her şamu-säher.

Yöne suva görä, hergiz şeraba

Yıgı gatılyandır avıdır, zäher...

 

 

ÇÖL ETDİÑ

 

Ey, Tañrım, niçiksi zamana boldı,

Merdi neçün namartlara gul etdiñ?

Daglar, daşlar sarsıp amana geldi,

Keremli deryanı neçün çöl etdiñ?

 

Öñe saldıñ binamısı cemleyip,

Gören muña başın yaykar geñleyip,

İliñ-günüñ otır seniñ eñreyip,

Neçün ah-pıganı beyle bol etdiñ?

 

Niçeler gezmişdir vezipe diyip,

İl-günüñ bähbidin ardında goyup.

Mert yigitleñ yüregine gan öyüp,

Neçün namartlarıñ keypin gül etdiñ?

 

Hanı sende kerem? Hanı adalat?

Neçün asman sarı okır il nälet?

Ne sövdadır munıñ, ne-de hıyanat,

Bar zadıñ ölçegin kagız pul etdiñ!

 

Toprak aglar ak dabanlañ astında,

Namartlar kükreşer kürsi üstünde,

Dogan-dogan bir-biregiñ kastında,

Mertleriñ yüregni üyşmek kül etdiñ!

 

Şahır bagrı başlı aydar halını,

Pes tutar ol niyetini, pälini,

Çar tarapa çeker yalı malını,

Türkmeniñ yurdunı kime yal etdiñ?!

 

 

BÜTİNDÜNYÄ KANUNΙ

 

Yagşıdır, yamanıñ parhı barı çın.

Dünyäñ bu oynunı kimler görmedi?

Dik yokardan baùak oklamak üçin

Depesinde göteryär ol erbedi!

 

 

PΙYADA BİLEN ULAGLΙ

 

Orramsıdan soracakdım:

”Halıñ niçik bu zaman?”

Ulaglı geçdi gitdi,

Deñimde durman, arman...

 

 

TAÑRΙNΙÑ ADΙNA ŞİKAYAT

 

Tañrım, arzım diyyän belende garap.

Armanım yok başım dik tutup ötsem.

Öt günämi, içsem üzüm şerabın,

Yazgar meni, minnet şerabın datsam!

 

 

GARRΙ VE TÄZE AY

 

Ay dogdı. Bu älem umıtdan doldı.

Garrı täze Ayı yüzüne sıldı.

 

Ençe yıl husnunıñ gedayı bolan,

Gürleşdi bu gün ol Hudayı bilen:

 

Hakgay-hakgay telim bay,

Yagşılıga elim bay.

Yeneki köp aylara

Özüñ yetir-dä, Huday!

 

Aylar geçer - göreris,

Yıllar geçer - göreris,

Yogam bolsañ, yoluña

Yene canlı bereris!

 

Düşme yere, dilegim,

Otur mıdam belentde.

Düşseñ, senem adamlañ

Biri borsuñ, elbetde...

 

 

YALAÑAÇ YÜREKLER...

 

Yalañaç yürekler meñzeşdir daga,

Olar dag dek belent, giñ Ene Yer dek.

Señ yüregiñ gark bolmanka içyaga,

İkimiz neneñsi düşünişerdik!

 

Yöne yıllar geçdi,

Üytgedi mıdar.

Gışına gar,

Yaz gül yagdı gar yalı.

İndi saña duşsam, gış yalı mıdam,

Yüregiñ egninde possun bar yalı!

 

 

GÜYZ

 

Geçdi güyzden şagalañ,

Bagda baldak yok terce.

Yaprak tänyär şahadan,

Ιlla atılan serçe.

 

Sayrak guşlar dımıpdır,

Gussa baglap mekanı.

Gök yüzüne çümüpdir

Durnalarıñ peykamı.

 

Gün gökde - bölecik zer,

Belentde süyşyär yayal.

Agşam çalt sovayar yer,

Gündiz gızyar ol hayal.

 

Çigrek şemal güyz güni

Gız saçlarnı çözläp yör.

Yaz üzdüren moncugnı

Güyz gününden gözläp yör.

 

 

 

 

 

DERYA

 

Derya ovsun atyar,

Çırpınyar derya!

Urunyar ikiyan köyen dek arı.

Oñ akmalı ugrun yat beklän birçak,

Gabsap yatır onı goşa kenarı!

 

Gaynap,

Köpürcikläp,

Çägiñ yok yerne,

Kenarlañ yok yerne akıp baryar ol.

Gök deñizi gök asmana meñzedip,

Öñe umıt bilen bakıp baryar ol.

 

Baryar dönmek üçin gara buluda,

Baryar soñra yene ökünmek üçin.

Gögi gözi bilen görüp, yañadan

Arşdan aglap Yere dökülmek üçin.

 

Tolgunyar,

Tovlanyar,

Alaç tapanok.

Ecizligne yanıp, bagrın dildiryär.

...Yerde onı goyberenok kenarı,

A yokarda erkin yele aldıryar.

 

 

”DERYA” TEMASΙNA GOŞMAÇA

 

Başarsañ övünme ”dag menem” diyip,

Daglañ deñesinde durmalı borsuñ.

Kömege çagırsañ bolar ol ayıp,

Öz günüñi özüñ görmeli borsuñ.

 

Derya bolsañ,  ak sen dag-daşı oyup,

Dost tutun tupanı yagışlı-silli.

Yogsam, ”Men deryanı giñeltcek” diyip,

Haysı akmak geler elleri pilli?!

 

 

VELAYATDAN

                      ”Çıkdım gitdim velayatdan!”

                      Halk aydımından

 

Çıkdım gitdim velayatdan,

Ιzımda il-günüm galdı.

Bir güli äkitdim yatdan,

Yene-de bir gülüm galdı.

 

Toprak diyip zehin yakdım,

Doñan yürekleri kakdım,

Delmurıp ızıma bakdım,

Goradıgım dilim galdı!

 

Kimler otır törde indi,

Kimler galdı arda indi,

”Görmedigim - görde!” indi,

Yat yerlerde ölüm galdı.

 

 

KİM NİRÄ BARYAR?

 

Gışıñ güni gılıksız,

Günüñ nurı çala üm.

Aynañ öñüne barıp,

Yollara dikyän gözüm.

 

Bag üstünde gargalar.

Olar dünyä hocayın.

Büküdip otır serçe,

Düşmän yadına oyun.

 

Çalpavlık hem ümsümlik,

Adamlañ sussı basık.

Näbelet kişi baryar

Her yerräkden bir basıp.

 

Niräk gidip baryar ol?

Nämede oñ hıyalı?

Daş keşbine seretseñ,

Birin gözleyän yalı?

 

Kim bilyär, ol nätanış

(Bu dünyäñ oynı kändir!)

Meni gözläp, deñimden

Geçip gidip baryandır...

 

 

NAN

 

Enem meni yola salyar ikindin,

Doga barın sanap, özünden bidin.

 

Elbet, yol azıgmıñ iyyär ol gamın,

Şükür, çörekden-ä goymandır kemim!

 

”Äkidip bilcek däl munça çöregi,

Bu yakın arada yok oñ geregi!

 

Paytagt diymek indi yarım günlük yol.

Yarım günde acıkcagım belli däl!”

 

Enem sözüm diñläp, diyyär unaman:

”Nan yoldaşdır, köşek. Elter ol aman!”

 

 

HOŞLAŞΙK

 

Ölsem, gömüñ bizden edip kepenim!

Kıbla bakdırıñ siz solgun yüzümi.

Biliñ meniñ acalımıñ yetenin,

Yas baglasın Gara öyleñ üzügi.

 

Türkmen öyleriniñ mähri yadımda,

Arman, indi serpmäñ yüpün çözmerin.

Gidyärin cahandan aynı yaşımda,

Guşgözli sährada goyup gözlerim.

 

Dünye vatanıdır diñe dirileñ,

Bir gideñsoñ, gaydıp ıza gelinmez.

Galyar munda sırlı gözeller bilen,

Açılan sır kimin gözel gelinler!

 

Aşakda Ene yer, depämde asman,

Tabıdım bolmasın bu gumdan başga.

Bar dilegim, dursun il-günüm sarsman,

Öñünde günäm yok dogumdan başga.

 

Bu illerden gözel ili görmedim,

Mesirgäp çıkmadım dogduk ilimden.

Çöpecanbitdä-de azar bermedim,

Basmadım men garıncanıñ bilinden.

 

Şoñ üçinem bizden ediñ kepenim,

Kıbla bakdırıñ siz solgun yüzümi.

Biliñ meniñ acalımıñ yetenin,

Yas baglasın Gara öyleñ üzügi!

 

 

İTLER  ÜYRYÄR...

 

İtler üyryär tümi persala edip!

Bir görseñ-ä orak,

Bir-de sarı yay,

Gicäñ şöhle saçyan gämiklerini,

Yıldızları orup baryar egri Ay!

 

Yapraklara münüp üvrelyär tümlük.

Gice bu görnüşde bar sırlı manı.

Yatladyar ol şahalarıñ üstünde

Kese yerden uçup gelen garganı.

 

Yadımda meñ,

Birçak oglan yıllarım,

Yürekde telvasım artıkka çenden,

Tümlük her gün agşam çıkyan yalıdı,

Gapımızda ösyän bagıñ içinden.

 

Ertekiñ äheñi çayılan yıllar!

Dünyä göyä özüñ bilen deñ-duşdı.

Sovalgalık berlen mis şaylık kimin,

Ol yıllar yolugra elimden gaçdı.

 

Guma gaçan ovnuk pullar tapılmaz,

Ιzına dolanmaz yaşalan yıllar.

Bir gören gülüñi gaydıp görmersiñ,

Açılsa-da, her baharda bägüller.

 

Gaydıp gelmez indi yetgincek dövür,

Yogsam, yene baga garañkı gondı.

Hem bilyärin tümüñ her gün ikindin

Meniñ yadav gözlerimden çıkyannı!

 

 

ALTΙNDEPE

 

Başlanyan yeri yok,

yok gutaryan yeri-de!

Giden düzlük hancak gözüñ aylasañ.

İne, saña keyik avlanan meydan,

İne, meydan arkasında yaynalan!

Bu düzleriñ deryaları sovlupdır,

Bu düzleriñ ceññelleri gurapdır.

Yogsam, adamzadıñ başlangıcını

Bu düzlükler sallançak dek üvräpdir!

Elladada deñziñ boyuna barıp,

Tolkunları diñläp ertiru-agşam,

Kör Gomer olarıñ güvvüldisinden

İlkinci setirni agtaryan vagtam

Bu giden sähralañ gelin-gızları

Yanlık yayıp,

                      pişek urup,

                                 yag alıp,

Hemem läle kakıp arkama-arka,

Gezipdirler garşı alıp yazları.

Şaññırdaşıp,geyip alu-yaşılı,

Aya garşı dogup aydıñ giceler,

Sebsedip ızında köyen aşıgnı,

Gürlär eken ahır sırlı dideler.

Bu düzlerde toy tutupdır adamlar,

Gazanlar lasırdap, tagam bişipdir.

Aksakgallar edil Hudaylar kimin,

Öñünden gelcegiñ donun biçipdir.

...Soñra dövran gaydıp, geçmiş dönüpdir,

Dımıpdır düzlerde kervenleñ cañı,

Yatıpdır gelinleñ kümşüniñ yañı.

Aksakgallañ maslahatı çaşıpdır,

Bagtlı illeñ bagtı Gün dey yaşıpdır.

Deñziñ kenarında

gaytgın mahalı

Galyan balıkgulakları yatladıp,

Yaşayşıñ ızına gaydan yerinde

Şagrap yatır küyze dövükler indi...

 

 

MAZARΙSTANLΙK

 

Altı garı bizden  -

                                             yelken çıkmalı...

Ölmegi mümkin däl munça cemendäñ.

Mazarlar - düñderlip goylan gayıklar!

Bu bir adamzadıñ tapayan zadı:

Dünyäni suv alsa,

Çövrülse Zemin,

Yüzüp gidibire şol gün hemmecäñ!

 

 

ŞEMAL AGAÇLARΙÑ BAŞΙN ΙRAYAR!

 

Goy, ol ava gitsin, ekin eksin ya,

Bu görnüş adama ilkibaşdan yar:

Gice, gündiz, tomus, güyzdür, gışu-yaz

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!

 

Dünyä düşünerden biz cuda işli!

Vagt kirşen bolup, gökden sırayar.

Deñimizden geçip, sanyetmez yaşlı

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!

 

Çal pişik gap duldan turyar gerinip,

Kempir yüñ däl, ige ömrün sarayar.

Yıldırım çakanda gerşi görünip,

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!

 

Ay-günüñ, yıllarıñ geçmesi añsat,

Gitse-gelmez taya kerven gurayar.

Olañ geçip giden ızını añtap,

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!

 

Dünyede yagşı hem yaman işler kän.

Olañ ikisi-da bähbit arayar.

Yagşı, yaman işleriñe gatışman,

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!

 

Bir geçen yerinden set müñ kövlenip,

Dagıñ marı acdarha dek tovlanıp,

Bivagt çak tüm garañka duvlanıp,

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!

 

Adam öz işine ökdedir. Yöne

Öz işine ökde yene Biri bar!

Bu iñ gadımı heñ. Sözleri köne.

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!

 

Elbetde, dünyäniñ ahvalatı geñ.

Ol bir vagtda yityär hem-de döreyär.

Ah, düşünseñ, senden müñ yıl öñ hem soñ

Şemal agaçlarıñ başın ırayar!

 

 

AYRALΙK

 

Gözleriñde bakı yaşarın öytdüm,

Dañınanı yaşıl, geyeni gülgün!

Emma seniñ gice yalı gözleñden

Gözyaşa övrülip, çıkdım men bir gün.

 

Yañaklañda bakı yaşarın öytdüm,

Al yañakda galmak bagt dälmidi nä?

Emma yeller meni guratdı gitdi,

Señem gül yüzüñde galmadı günä...

 

 

DAGLARA BAR, DAGLARA!

 

Gövnüñe gubar çökse,

Daglara bar, daglara!

Haçan nesibäñ çekse,

Daglara bar, daglara!

 

Edeniñ oñ bolmasa,

Hiç kes derdiñ bilmese,

Yürek aglap, diñmese,

Daglara bar, daglara!

 

Bu dünyäniñ giñligni,

Yıllañ yöne yañlıgnı,

Görseñ Yeriñ çuñlugnı,

Daglara bar, daglara!

 

Düşünseñ gara, aga,

Yıkılgın gara daga.

Öz yüzüñi görmäge,

Daglara bar, daglara!

 

Eger mertligi söyseñ,

Belende hormat goysañ,

Gudratı görey diyseñ,

Daglara bar, daglara!

 

 

KÖNE GALA

 

Älemi garañkı tutup başladı,

Yıldızlar gözlerin gıpıp başladı.

 

Köyük ısı gelyär gün yaşan yerden,

Artıpdır gadımı galanıñ derdem.

 

Daşında gicelik kakyar heşelle,

Orayar başına tümlükden selle.

 

Şoñ üçin garalıp otır ol gala,

Şoñ üçin men bu pikire mübtela.

 

Bu köne galada bolmaz şagalañ,

Gazıgında at kişñemez bu galañ.

 

Solak nura ezip, sedasız daşın,

Ay döküp dur gökden kümüş gözyaşın...

 

 

PΙGAMBERİÑ GÖZYAŞΙ

                      Oglum Didarıñ yadıgärligine

 

On dört asır mundan ozal

(Hasap etdim men çen bilen),

Kırk yaşına yetende ol,

Pıgamberiñ oglı ölen.

Şonda bu beyik yashana

Yakın-daşdan adam gelen.

 

Elde oglunıñ cesedi,

Pıgamber aglap duranmış.

Bu ahvalat hakda bada

Märekä yayrapdır ”mış-mış”.

 

”Ey, Resul! - diyipdir dostı. -

Elbet, siz Haka yarsıñız.

Gurhanda yazgarıp,

                                            yöne

Özüñiz aglap dursuñız?”

 

Muhammed pıgamber şonda

”Ah” çekipdir yaslı çagda:

”Aglamok, vah, yürek gaynap,

Nädeyin gözümden agsa?”

 

Aglamacak bolyan menem.

Erkek gözyaş dökmeli däl.

Yöne yüregim gaynansoñ,

Gözlerim dolup dur zol-zol...

 

 

SARGΙT

C. B.

Gice gelip, alsa daşım garañkı,

İtleñ sesi beryär gövne teselli.

Bir dilegim, uvlamasa bolanı,

Golay-goltumımda barka keselli.

 

Men itleñ sesini hövür tutunyan,

Çünki gicäñ yarı galyarıs täk biz.

Şoñ üçinem gadrın bilyän olarıñ,

İte hem adama hormatım çäksiz.

 

Gabat gelse, senem sovmagın yüzüñ,

Başarsañ, gös-göni gözlerne gara.

Yöne yüregiñe goyberme golay,

Şonda düşmez saña bitmecek yara...

                                            1991, güyz

 

 

HÜVİ

 

Birçak tozup giden, galan baylıksız,

Harabanı sorap otırdı hüvi.

”Sagbolsunsız”, girdecisiz, aylıksız

Onı kän yıl gorap otırdı hüvi.

Yalñızlıgı oñ canınıñ derdidi

Hem derdidi harabanıñ geçmişi.

Uzak gış gicesi aydıp erteki,

Şemal az salımlık güymärdi guşı.

Susdı oñ günleri. Şoñ üçin ahmal

Sıganokdı käte harabasına.

Garrıdı, uklardı, yöne kämahal

Oyanardı ötegçileñ sesine.

Gelnalıcı ötse toy lıbas geyip,

Ol begenip, ganatlarnı kakardı.

”Yoluñız ak bolsun, adamlar!” diyip,

Ιzlarından melul-melul bakardı.

Öñem kän şum gören galañ duşundan

Gerdeni tabıtlı, yüzleri salık,

Geçseler, hüvi hem aglardı şonda,

Olarıñ derdini egiscek bolup.

Emma adamlara yakmazdı sesi,

Olar yövsel üyşenerdi bu guşdan.

Ecizläp, şovsuzlık gabat geläyse,

Diyerdiler: ”vah, men bayguşa duşdum!”

Şol sebäpden gelnalıca baryanlar:

”Hayır çagır!” diyip, ederdi dadı.

Hırçın dişläp, övlüyäden gelyänleñ

Biri gazap bilen salardı daşı...

Ol bu zatlañ sebäbine düşünmän

Hem geñ görüp adamlarıñ gazabın,

Aglardı ovadan gözlerni yumman,

İymän, içmän oturardı gazarlıp.

Yekelikden özge günäsi yokdı.

Eysem, näme etdikä ol märekä?

Näçe oylansa-da düşünenokdı,

İl onı nämüçin yigrenmelikä?

Yagşılıga garaşyan yok hüvüden,

Nätsin ol betbagt hüvi bolmasa?

Kalbı dolı bolsa aydım-hüvdüden,

Emma velin, sesi govı bolmasa?!

 

 

”HÜVİ”  TEMASΙNA GOŞMAÇA

 

Sus ol. Şat ovaza gulak asanok.

Gice uçup,

                       tutyar sıçan, alaka.

Ya öyüne dünyä, baylık basanok,

Ya duluna däne, yıllık alapa.

Uzın gice uçup, gezip belendi,

Dañ atmanka gonyar köne divara.

Yogsam, bu yerlerden geçenok indi,

Geçäymese, azaşan ya divana...

Emma hüvi taşlap gidenok öyün,

Sak otır ol öz yerinde şindizem.

Nämüçindir, gice ondan arkayın,

Ol galanı gorap otır gündüzem...

 

 

 

DURMUŞ HEÑİ

 

Baglar hellevleşyär yagşa ezilen!

Durmuş çalyar öz gadımı heñini.

Lummurdayar däli deryası bilen,

Güvvüldisin kesenok oñ deñizi.

 

Bagt dälmidir yaşap yörseñ cahanda?

Gün bilen dogsañ hem Gün bilen yaşsañ?

Al-asmanda yıldırımlar çakanda,

Bag astında söygüliñe garaşsañ?

 

Bar zat täzelenyär ay-yıl öürülip,

Yıkılan geçmişler köşgi-galalı.

Täze dünyäñ her gün irden örülip,

Bir birege eçilinyän salamı.

 

Her gün göge galsın torgaylañ sesi,

Durmuş çalsın her gün bakı heñini.

Lummurdasın mıdam däli deryası,

Güvvüldisin kesmesin oñ deñizi.

 

Nesiller çalışyar, çalışyar orun.

Her nesil dünyäni bir gez beygeldyär.

Yolunı, yodasın köneltmän onuñ,

Tersine, azacık täzeläp gidyär.

 

Şoñ üçin eşidip durnalañ sesin,

Diyyän, şapak girse gızıl donuna:

”Ιlayım, bu dünyä bakı yaşasın

Hem aydım düzülsin onuñ şanına!”

 

 

MENİÑ ΙKBALΙM

 

Acı diyme bu ıkbala,

Men özüm sayladım onı.

Süycüden artıgam çala,

Egsigem saymadım onı.

 

Pelek bir bazar bakgalı,

Öz harıdın satıp durmuş.

Kimiñ yüñ bolcak sakgalı,

Soñra belli eder durmuş.

 

Adam yalñışmaz bilende,

Aldap göze çöp atyarlar.

Zäher içircek bolanda,

Onı şekere gatyarlar!

 

Şoñ üçin şeker çeynänleñ,

Bilinse, avı içeni,

Covranmazmı erte çenden

Yatlaşıp bolan-geçeni?

 

Bu işde güman goymadım,

Gitmedim men ham-hıyala.

Mıdam acısın sayladım,

Berilse, goşa pıyala...

 

 

DERVÜŞ

 

Gadım Gündogarıñ dana dervüşi

Huşunda pıyada,

Düyşünde atlı!

Bütin ömri boyı hakı gözledi.

Emma ne hakıkat,

Ne hakı tapdı.

 

Agaç ata münüp, günlerde bir gün,

Panıdan bakıya göçüp gitdi ol.

Soñkı yolda haka duşarın öydüp,

O dünyä gözlerni açıp gitdi ol...

 

 

OBA

 

Geldim yene küysäp oglanlık yeri,

Emma öñki aytım indi göze dar.

Sus görünyär çagalıgıñ güzeri,

Ne köçede,

Ne-de öyde hezil bar.

 

Şäherliñ geyminde işikme-işik

Sınlap gidip baryan töverek-daşım.

Ιnha-da, öñümden sıgrını idip,

Duşyar maña bile okan yoldaşım.

 

”Salam-helik” entek kadada bärde,

Soñ degişip, soval beryän: ”Bilyämiñ,

Aytsana, dost, beyle içgısgınç yerde

Neneñ edip, ölmän yaşap bilyäñiz?”

 

Dımışlık.  Soñra ol ukulı pallap,

Egnin gısyar, egip kellesin bir yan.

Diyyär: ”İşli bolsañ, tukadam dälle,

Men-ä sıgrım buka äkidip baryan!”

 

Ayagızdan dolı egri köçeler,

Yaz çıksa-da, gış gitmändir bu yerden.

Yol üstünde durlanıp dur kölçeler,

Peç yakılyar, tüsse çıkyar öylerden.

 

Adamlar ”yaz gamın gışdan iy!” diyşip,

Öyde geñeş edyär, çıkyar galmagal.

Täzece tezegiñ daşına üyşüp,

At yatakda bazar guryar gargalar.

 

Oba, oba! Menem söyyärin seni!

Saña söygim, bu meñ yürekde derdim.

Gursagma uranda yaşlık heseri,

Yogsam, şäher hakda arzuv ederdim.

 

Emma yadap, saña özüm atamda,

Bilyän, sen bolmasañ, dünyäñ darlıgnı.

Her kesiñ bu ägirt ulı Vatanda,

Bir kiçicek vatanınıñ barlıgnı.

 

Şoñ üçin bilmerin bahañı ölçäp,

Zıñamok serimden gaydıp gelmegi.

Eger gelsem, bolar maña öz köçäm,

Bolar maña öz kakamıñ mellegi!

 

 

SÖYER MENİ

 

Men gızları söyerin,

Gızlar söyer yarını.

Köpe hormat goyarın,

Köp hormatlar birini.

 

Geçmişimi söyerin,

Etmişim söyer meni.

Altmışımı söyerin,

Yetmişim söyer meni.

 

Kän dilleri söyerin,

Öz dilim söyer meni.

Kän illeri söyerin,

Öz ilim söyer meni!

 

 

ÇÜNKİ GÖZLERİÑ OVADAN!

 

Bilmen sen haysı obadan,

Arzımı aytmak meniñki,

Çünki gözleriñ ovadan!

Çünki sözleriñ menikli!

 

Gel, düşbi gız otur golay,

Men saña diyeyin ”Ayım”.

Bir pursat sırdaşım bolay,

Çeneme gaşlarıñ yayın.

 

Bulaşıp baryar meñ ömrüm

Kä oyundan, kä nahakdan.

Sebäbin aydıp bilermiñ

Didelerñe dogrı baksam?

 

Gözleñde gussa görünyär,

Sen maña gussalı bakma.

Goy, yazgarsın bütin dünyä,

Emma sen muña hovlukma!

 

Bilemok niçik iş etdim,

Duş boldum adam alına.

Bütin dünyäni aglatdım

Bir çaganıñ ıkbalına.

 

Ne onda bähbidim bardı,

Ne-de ile pitciñ atdım.

Aytsana, alkımı garlı,

Neçün men hunaba yuvtdum?

 

Hasratım durmadı çende.

Vah, bilyänsiñ, düşbi gözel.

Gözüm gözlerñe düşende,

Dünye yada düşdi, gözel...

 

Niçiksi erbet iş etdim?

Maña gazap edyänler kim?

Bütin dünyäni aglatdım.

Ya muña yokmudı hakım?

 

İne, meniñ gaygı-gussam,

Ähli sırım açdım, Ayım.

Sag-aman bol mundan gitseñ,

Erbede duşma, ılayım!

 

Bilmedim haysı obadan,

Yüregimi açdım saña.

Çünki gözleriñ ovadan!

Çünki gıya bakdıñ maña!

 

 

 

YOLLARΙM

 

Açıldı yaz gülleri.

Hanı meniñ güllerim?

İne, sähra golları,

Hanı meniñ gollarım?

 

Ιhlasım siñen meniñ,

Topragım sarı meñiz.

Gök asmanım - gök deñiz!

Hanı meniñ sallarım?

 

Üstünde at çapdıgım,

Yitirdigim, tapdıgım,

Atım suva yakdıgım,

Hanı meniñ sillerim?

 

Atalardan yadıgär,

Men bu sähra hırıdar.

Niçe yol bar, yoda bar,

Hanı meniñ yollarım?

 

 

ENÄNİÑ  SARGΙDΙ

 

”Oglum, ulı adam

Bolarsıñ erte,

Seniñem başıñda

Aladañ arta.

 

Yöne bir sargıdım

Unutma hergiz.

Gara başıñ gamın

İymegin yalñız.

 

Tañrıdan dilecek

Zadıñı dile.

Yöne hem özüñe

Hem dile ile!

 

Señ öyüñ abatdır

Diñe il bilen.

Diy: ”İlim sag gezsin,

İçinde bizem!”

 

Ay dogsa, yüzüñe

Sılgın her gezek.

Şükürlä hudayam

Etmezmiş gazap.”

 

Garrıñ özi bilen

Gitdi Hudayı.

Emma öñki yerden

Dogyar oñ Ayı.

 

Kim Hudaya uyyar

İndi bu çakda?

Emma sada sargıt

Galdı gursakda.

 

Şoñ üçin, Ay dogsa,

Diyyän şindizem:

”Ulı ilem sag gezsin,

İçinde bizem!”

 

 

YİTGİ

Bu düzlükde yiten zatlañ sanı yok!

Yaynap yaşanıñ hem ömri köyeniñ.

Tarıhçılar yazyar: ”On farsah geçseñ,

Duşup dur bu yerde şäher diyeniñ.”

İndi Mäne bilen Çäçe galıpdır,

Galanlarnıñ barı guma garlıpdır.

Obalar yitipdir,

Yitipdir kentler!

Deryaları bilen

Yitipdir bentler!

Güvläp duran şäherler,

Märekesi bilen

Güñläp duran säherler

Yom-yok bolupdır!

Şeyle bir ölüpdir munda yaşanlar,

Hoşuña gelsin!

Begi,

                      bezirgeni,

                                            gedayı bilen,

Şaları,

Şatırı,

Hudayı bilen!

Galmandır olarıñ dini, ınancı,

Galmandır şalarıñ dünyäsi-genci.

Yolagçısı yolı bilen yitipdir,

Bilbilleri güli bilen yitipdir!

Yitipdir bu yerde hasıl alanlar,

Bugday ekip,

Harman atıp,

Üfläpläpler

                      saylan yel bolmasa,

Harpıkdan çäcin,

Yazda barın ekip,

Güyzde hasılıñ

Üçden birin ya-da yarın alanlar.

Men bilmedim, Garrıgalañ üstünde

Ya-da gumlarında Altındepäniñ

Moncukmı agarıp doñup galan zat?

Moncuk-moncuk gözyaşımı gallacıñ?

 

DΙNÇ GÜNİ

 

Golay-goltumımda adam-gara yok,

Yok bu gün bir alıp baryan işimem.

Hatda mıhman-medivanam gelenok,

Yogsam, an-ha, açık dur meñ işigim!

 

Nämedir bir zada güymenmek gerek,

Gün geçirgiç bir iş tapılsa yagşı.

Yogsa-da, öyümem köneldi bir çak,

Geçirip dur üçeginden gar-yagşı.

 

Köne ädik geyip çıkdım men caydan.

Görsene, bu sandan çıkan yaltanı!

Rendäni getirdim gidip saraydan

Hem elime aldım çekiç, paltanı.

 

Soñra hıcuv bilen girişdim işe:

Suvag gaçyar, pol hem çar yana yortyar.

Yonyarın, çüyleyän - neneñsi pişe!

Men işleyän. Yöne kemçilik artyar.

 

”Ah, munı düzedip bolası yok-la,

Bu bir köne saray, bir köne salgım!”

Diydim-de, çekici, paltanı oklap,

Kagız-galamımı elime aldım.

 

Goh yok. Täk odun peç edyär peryadı.

Pencireden düşyän yagtı çala üm.

Övrence dek goşga çem gelen zadı

Salcak bolup, bir günümi geçirdim.

 

 

TÜNEK

 

Yolda yaşyar meñ Günüm,

Günaşa ya her günde.

Çünki yalñız tünegim

Dur carıñ erñeginde.

 

Agaç gapı cıgıldap,

Geñ ses edyär üçegim.

Gice. Gelyän daş yerden.

Yadadım hem üşedim.

 

Boraganlap, çisñeläp,

Yagış buydurıp baryar.

Agaçlañ başın bulap,

Yüzkesdir yüze uryar.

 

Paytagtıñ pes cayları

Köçä şübheli bakyar.

Gicä galan yolagçı

Alcırap, gapı kakyar.

 

Köçe batga, taygalık,

Yagış cuda kän yagdı.

Çakmazmı, hey, yıldırım?

Salmazmı yola yagtı?

 

Emma daşım tüm gice.

Bakyan içine gorpuñ,

Gorkup oña gaçmakdan,

Tayıp gitmekden gorkup.

 

Öñde bolsa, ışıksız,

Üşäp hem yekesiräp,

Yalñız otaglı cayım

Otır yoluma garap.

 

Barıp bärden, begenip,

Ot yakarın ocakda.

Onsoñ peciñ turbası

Hiñlener gış, gar hakda.

 

 

GİCEKİ MΙHMAN

 

Yıldız yere nur saçanok Ay yalı.

Gice. Tüm meñzeyär gara pişige.

Kimdir biri dırnaklayar aynanı,

Kimdir biri azar beryär işige.

 

Biziñ bu köçede gezyän yok entäp,

İl yatıpdır, it uklapdır. ümsümlik.

Emma kimdir biri yatanok entäk,

Kimdir biri aylanıp yör sümsünip...

 

Öyümiñ daşında övrülyär gayta,

Uzak yola edyän yalı ılgar ol.

Has-haslap dalcıgyar, galan dek gayda,

Agaçlara münüp-düşyär ılgap ol.

 

Her gice goyyar ol meni azara.

Her gice gidyär ol sabrımı orup.

Ahmal gelyändir ol bukulıp cara,

Gelyändir ol govı päli gutarıp?

 

”Hey, kimsiñ?” Çıkyarın elim fonarlı,

Könece papagmı başıma çümrüp.

Cogap yok. Bilemok kimiñ barlıgnı,

Gapıñ arkasına duvlanyar tümlük.

 

”Ayak çek! Men diñe görmekçi kısmıñ!

Yalañaçmıñ? Barmı ya-da geyimiñ?

Tanıt özüñ, kim sen: ınsmıñ ya cınsmıñ?

Torç etdiñ-le töveregni öyümiñ!

 

Görkez yüzüñ, eger bar bolsa yüzüñ!

Yaralımı? Gel dañayın yarañı!

Gapım açık, bolsa señ päliñ düzüv.

Seni görüp bilsem, men senden razı!”

 

Çıra tutyan. Otdan tisginyär tümlük.

Ökce ogurlayar, giryär ol cara.

”Dur, kimsiñ! Cogap ber giceki kümsük!”

Yegdekläp gaçyar ol, bolyar bir çümmük:

Ya tümlük, ya garga, ya-da bir gara...

 

 

ONDA ADAM KİM BOLAR?

 

Gaygı etmek nämä gerek?

İş bitirmez, etseñ müñ.

Bir käse suv, dövüm çörek,

Besdir, aylansa günüñ.

 

Agşam arkayın yatanıñ,

Azmı örseñ arkayın?

Dälmi saña öz Vatanıñ,

Külbäñ töri - tagt ayın?

 

Parhı yok: can etme, can et,

Bu zatlarıñ barı hiç.

Onuñ üçin bolmalı zat

Bolar ne ir, ne-de giç.

 

Neticesi birdir, görse,

Ιnsan munı giç biler.

Ol pervaysız gezip yörse,

Onda adam kim bolar?

 

 

TAÑRΙM, MAÑA RΙSGAL BER!

 

Tañrım, maña rısgal ber!

Hiç kese etme mätäç.

Ay dogsa - aydıñ habar!

Tılla Günüñ - tılla täç!

 

Tañrım, maña rısgal ber!

Hak yolundan yörmäge.

Goy maña goysun gadır,

Milt edenler görmäge.

 

Tañrım, maña rısgal ber!

Dolup aksın misli yap.

Duşman gelsin gapımdan,

Gaytarayın hezzetläp.

 

Tañrım, maña rısgal ber!

Dert berseñ, duşur eme.

Meni özüñden özgä

Hergiz mätäç eyleme!

 

 

MEN ÖMRÜMİ GEÑ ETDİM

 

Daglarıñ örki yerde!

Bu hakıkat dälmidir?

Adamıñ görki yerde.

Bu bir boş hıyalmıdır

Ya düşnüksiz yolmudır?

 

Yer gatı, asman ırak!

Diydim sözlerim yara.

Baglar başını ırap,

Garaşyar gışa, gara.

Bu ıkbala ne çäre?

 

Men ömrümi geñ etdim,

Dalcıkdırdım men atı.

Hayrı, şeri deñ etdim,

Gözledim hakıkatı.

Yöne yadadım gatı!

 

Günlerim gam-gussalı,

Yetermi sesim yara?

Ol gulagnı tutsadı,

Sözlerim meñzär zara,

Men Vatandan avara!

 

 

BELKİ, DÜNYÄ PANΙ DÄLDİR?

 

Bu dünyäni övrenip,

Yetip bolmaz düybüne.

Sınlap,

Sızıp,

Yeri gazıp,

Burav bilen çövrüp ya-da

Ya oturıp gice-gündiz

Soñsuz pikir övrüp ya-da

Göge uçup, Güne yanıp,

Buzlı ummanda sönüp,

Aylansañ-da ömrüñ boyı,

Düşünmersiñ kösenip.

 

Sen 52 gövün yüvürt,

Sarp et bütin ömrüñi,

Yüzüñ bolsun yıgırt-yıgırt!

Yatladıp yer kömrüni,

Ölçer hem dök,

Çorba sovat!

Dünyä öñüñden gaçar!

Yedi ölçäp, bir keser ol,

Öz donun kelte biçmez.

Ol birine açan sırın

Açmaz başga birine.

Ol öz açcak sırın açar,

Açmacak sırın açmaz.

 

Gün şöhlesi - Yer sütüni!

Berçini yıldızlar oñ.

Gündizi geñ görmeseñ sen,

Geñ görmegin sen tümi!

Bu bir üytgeşik pikir däl,

Men täze Yer açamok.

Belki, dünyä panı däldir,

Yöne güvä geçemok!

 

 

 

SOVAL VE COGAP

 

Mañlayımdan çıkanını görmäge,

Geldim men yalançı, yagtı cahana.

Bu dünyä bäş günlük ömür sürmäge,

Hem özümi tanamaga bahana.

 

Söydüm men kirpigi ok dek gızları,

Kırk aşıgı yakan her bir ädimde.

Ol gızlañ vepalı gara gözleri,

Näzik dodakları galdı yadımda.

 

Bu gün özge derde uçradı başım,

Otuz iki yaşı arka atamda.

İl-günüñ, topragıñ gaygısı işim,

Men vepa gözledim Ata vatandan.

 

Hövesim at münsem düzi gulaçlap,

Duşumdan ötmese biparh görk meniñ.

Murgap deryañ läbik suvundan başlap,

Boylap çıksam, çeşme-çayın türkmeniñ!

 

Yetim gözyaş etse, gulagmı tutsam,

Derdine em etsem dövlen agacıñ,

Bet niyetliñ özün oynunda utsam,

Bil tutuşsa, tapsam onuñ alacın.

 

Öz elinde bolsa halkımıñ erki,

Çagalam gürlese ene dilimde,

Başından inmese il üçin gorkı,

Är yigde gorkı yok şahsı ölümde.

 

Men özgäñ öñünde başım egmäge,

Kişi başın egdirmäge gelmedim.

Ya bu dünyä il gövnüne degmäge,

Ya gövnüme degdirmäge gelmedim!

 

Bu bir gedemlik däl

Ya ”men-menlik” däl,

Parhlıdır her kesiñ ömrüniñ babı.

Men bu dünyä berlen anık bir soval,

Hem özüm oñ yalñız dogrı cogabı! 

 

 

 

OTLΙ

 

Sarsdıryar güvvüldi! Sarsdıryar tizlik!

Otlı gidip baryar bövsüp tümlügi.

Yeriñ üsti çañap yatan tekizlik,

Diñe öñe tarap onuñ ümzügi.

 

Gorkyan, yol gutarıp, yatır bagtımı,

Otlı uçar gider bir kert gayadan.

Vah, neçün ayadım ozal vagtımı?

Vah, neçün ozal men ömrüm ayadım?

 

Köyer gider indi azap hem ıhlas.

Soñlanmadık işi galyar kim gitse.

Otlınıñ ızından aryança ılgap,

Çıra yitip gidyär galıp tümlükde.

 

Neçün erbetlige yol goydum men, yar,

Neçün gılav aldı salımdan yaman?

Çın söz arka gözläp uzak aylanyar,

Basım hossar tapyar özüne yalan.

 

Arman, indi pursat yokdur yaşara,

Yetişmen yalñışlañ düzänin görüp.

Otlı giceleri hüvdüläp baryar!

Gidip baryar gündizleri oyarıp!

 

Kupeden dalcıgıp çıkyarın ılgap,

Yolbelet! Ayt, öñde näçeräk yol bar?

Haçan yetyäs biz iñ soñkı duralga?

Bu hovplı yol dovam eder niçezar?

 

”Yeterlik dälmidir barsak biz esen?”

Yolçı şeyle diyip, yalta pallayar.

Garşılap hem ugratmaga ram eden,

Yolugra bir gızıñ eli galgayar.

 

Añyan gısgalıpdır meniñ yollarım.

İndi nämä ökünyärin, yeri, men?

Özümi durmuşa görä yonmadım,

Bir zarbada yeñcek boldum şeri men.

 

Ägirt tizlik. Tizlik guvdurap baryar.

Öñde tümlük kä yagtılıp, goyalıp.

Otlı giceleri hüvdüläp baryar!

Gidip baryar gündizleri oyarıp!

 

 

ERTİRKİ GÜN

Ogulsona

 

Meniñ dövrüm geler,

Geler iru-giç!

Tıg dek kirpikleriñ sıl acı yaşın!

Cigeriñ daglayıp, covranmagın hiç,

Entek irdir meniñ tutardan yasım.

 

Yollar öñe baryar sozulıp, sovlup,

Atlar yatakda dur horgurıp, tayın.

Bu dünyäñ gazaplı vagtında doglup,

Mert yigit gap dulda yatmaz arkayın.

 

Minnetli meylisden meni gözlemäñ,

Minnet meyin, goy, kim içse, şol içsin.

Hakıkatıñ acı zarbına dözmän,

Bu dünyä yumrulsa, yumrulıp geçsin.

 

Nadan yarag bolup çeneldi töhmet,

Ol meniñ ömrüme salnan agır paç.

Zähmet çekdim, emma görmedim rehnet,

Ömrümi hak söze berdim men hıraç.

 

Barıbir ir entek gussa çekerden,

Ey, sen, şahasına el yetmez bagtım!

Men eymenmen hiç bir bela-beterden,

Sen meniñ sarpamı saklayan vagtıñ.

 

Çünki geler meniñ dövrüm iru-giç,

Hasrata gark bolup, aglama, yarım.

Yıkılsam, turmaga tapıp yene güyç,

Men göni gelcege gidip baryarın!

 

 

ŞÜKÜR

 

Şükür, alhamdililla,

İlden ayrı görgüm yok!

Açda algım yok meniñ,

Şükür, bege bergim yok!

 

Kimsäni örtemedi?

Durmuş bir gara gazan.

İlden artık yanmadım,

Yanmadım ilden azam.

 

Çeksem-de men ezyeti,

Yalbarmadım namarda.

Şıgrım derde yarasa,

Ömrüm yarar meñ derde.

 

Galagoplı bu zaman

Şeyle yürege yakın.

Çünki göreşip ölmän,

Diriligñi bilmek kın.

 

Töhmet ölümden acı.

Duşup, şeyle çakladım:

Acıdan acısı bar,

Beterinden saklasın!

 

Bu bir köne dünyedir,

Örtär, gözde yaş eder.

Akmak sürer dövranı,

Akıl herne iş eder.

 

Birmeñzeşlik irizyär.

Yetse-de ol bir pellä,

Birmeñzeş günleñ üçin

Şükürim kändir, Alla!

 

Şükür, alhamdililla,

İlden ayrı görgüm yok.

Açda algım yok meniñ!

Şükür, doka bergim yok!

 

 

TÜRKMEN  GÖRNÜŞİ

 

Yeke-yeke öçdi agaçlañ başı,

Ay toynuklap, yapda akıp oynadı.

Rayışda oturan uzın ak derek

Suva girip, mele yabı boyladı.

 

Yıldız gondı Ak öyleriñ üstüne,

Şuglası tärimden içerik düşdi.

İlki Garagumda, soñ Köpetdagda -

Bir agşamda iki gezek Gün yaşdı.

 

Gice suva gaçan yıldızlar meñzeş

Akpamıgıñ dövden alan közüne.

Dür yuvdan dek yuvdup onı balıklar,

Dañdan çümüp gitdi yene ızına...

 

 

GÜYZÜÑ BİR GÜNİ

 

Çagbalı yagışlı,

Güyçli yelli gün,

Yakası gayışlı,

İle belli gün.

 

Garaşdım men pirler

Dada yetişer:

Yagış-a kiparlar,

Yelem yatışar.

 

Yöne yatış nire?

Kiparla nire?

Yagış-a irelyär,

Yele yok çäre.

 

Meñ zerur işim bar

Bu bivagt çak.

Emma öyden häzir,

Hey, nädip çıkcak?

 

Yüpsüz dañıp goyan

Gitcegi näler,

Belki, bu yelli gün

Tarıhda galar?

                      1982 y.

 

TERKİVATAN

 

Terkivatan añsat iş däl,

El üzdük dogduk Diyardan.

Vatan diymek gum ya daş däl,

Ayrıldık biz dostı-yardan.

 

Hak söze arka diredik,

Egmedik buysançlı başı.

Biz Vatanı mert goradık,

Vatan - merdiñ gövün hoşı!

 

Emma hayır rovaç alman,

Berse-de namarda sarsgın,

Azlıkda göreşip, arman,

Goç yigitler geldi asgın.

 

Elbet, başa iş düşse kın,

Dostlar çekilip, bukdular.

Vatana vepamız üçin,

Yat iller hossar çıkdılar.

 

Günler dogar, aylar yörer,

Gökde yıldız yanıp-öçüp;

Vatan bizsiz günün görer,

Biziñ günmüz geçer niçik?..

 

PΙYADA EYLEME!

 

Gezegine geler, geçer

Bu dünyäniñ toyı, yası.

Günler gözüñden suv içer,

Yıllar alar elden yaşı.

 

Öz hakıma kayıl munda,

İlden zıyada eyleme.

Yöne kesekiñ oynunda,

Tañrım, pıyada eyleme!

 

***

Men goşgı yazmanı goyup bilmedim.

Yaşap yazdım, yazışım dek yaşadım.

Yagtı yalançıdan doyup bilmedim,

Yöne adamlardan gatı yadadım.

 

Deñ gaçdı hormatım olañ barına,

Bizar kimdir birin saylap söyerden.

Adamlar birehim biri birine,

Men oları sılap, sarpa goyardan.

 

SONET

 

Güyz sarı yaglıgın atıpdır başa,

Şagalañlı köçeleriñ sussı pes.

Aladalar meni horlapdır aşa.

Yadapdırın. Menem dınç alayın, bes!

 

Ezyetli duygulañ bereyin merkin,

Barayın boyuna ovadan kölüñ.

Ulı suv  hem asman çekişsin derdim,

Tapışyan yerinde Yer bilen Gögüñ.

 

Garaşayın suva çeññegmi atıp,

Umıt bilen sınlap asuda köli,

Çeññek dünyäñ görülmedik gudratın

Gañırçakda maña getircek yalı.

 

Köñül götermesin gussanıñ keşgin,

Tolkunlarda yitsin meñ yadav keşbim!