UZUN ÜNLÜLERİ TESPİT EDİLEREK TÜRKİYE TÜRKÇESİNE AKTARILMIŞ KİRİL HARFLİ METİNLER

Metinlerin Kiril Harfli Şekilleri

ÕÅÌ ÃŒËÊÈ ÕÅÌ Ã‹ÇßØ

Áèp àäàì ÷«ë¬ª è÷èíäå êîìïàñ òàïûïäûp. Îë îíóª ýéëåñèíå-áåéëåñèíå «âp¬ï, îíóª íìåäèãèíè áèëìíäèp. Îíñîª îáà àëûï ãåëèïäèp. Îéëàíÿpëàp, ÷åíåíépëåp, ÷àê ópÿpëàp, ýììà îíóª íìåäèãèíè áèëèï áèëìåépëåp. Õî©à Íàñûpû ÷àãûpûï îªà êîìïàñû ã«pêåçépëåp-äå:

� Õîpìàòëû Íàñûp øóíóª íìåäèãèíè áèçå ä¬ø¬íäèpèï áåpèª � äèéèï, õàéûø ýäépëåp.

Õî©à åêå©å àãûç õåì ñ«ç àéòìàí àëäûãûíà ã¬ëìãå áàøëàÿp. Áó áîëøà õåììåëåp õàépàí ãàëÿp.

Îëàp:

� Õî©à ñàªà íìå áîëäû. Ñåí íìå ã¬ëéª? � äèéèï, ñîpàïäûpëàp.

� Àé, èøèãàéäàíëàp! Ìåíè ã¬ëä¬péí ñèç. Ñèç, äîãpóäàíàì, øóíóª íìåäèãèíè áèëåªçîêìû? � äèéèï, Õî©à «ªê¬ñèíäåí õåì áåòåp ã¬ëìãå áàøëàïäûp... Áó äàíà àäàì áèpäåí ã¬ëìåñèíè ãîþï àãëàìàãà áàøëàïäûp. Àäàìëàp ìóªà «ªê¬äåí õåì áåòåp ãåª ãàëûïäûpëàp. Õî©à áîëñà:

� Ìåí ãàpàìàªëàé, ìåí ã«pã¬ëè � äèéèï, ýªpåépìèøèí.

� Õî©à, àãëàìà, pàõàòëàí, áó ã«ç ÿø ýòìåãèª ñåááèíè ä¬ø¬íäèp � äèéèï, îªà õ«på-ê«øå ýòìãå áàøëàïäûpëàp.

� Ìåí íåíåªñè àãëàìàéûí? Îë çàäûª íìåäèãèíè áèëìåéíäèãèì ÿäûìà ä¬øéäè � äèéèï, îë ã«çè ÿøëû õàëäà ©îãàï áåpèïäèp.

ÃAPÛ͉A

� Ãaòû ÷ûïëaê ã«p¬íéª,

Ýé ãapûí©a, ãapûí©a.

Ãûø ñoâóêäûp, ¬øpñèª

Ãeéèíìeñeª ãaëûª©a!

� Ñaã áoë, aëaäaª ¬÷èí

‹ªäeí òaéÿp ãûøa ìeí:

Òoìóñ ûñña êí áèøäèì,

Èíäè ãûøäa ¬øeìeí.

Êañûì Íópáaäoâ

�ÉÍEÊ

� Õa êèòaï oêa,

Õa ãaçeò oêa,

�éíeãèª ìûäaì

ë笪äe, êaêa.

ìíäèç éíeêñèç

Âaãòûª áoëaíoê.

Øoíñóç õè÷ çaäû

ëp¬ï áèëeªoê.

�éíeãèª ãè©e

Aépûï ÿòaªäa,

Íäèï ä¬éø ã«péª

Óêa áaòaªäa?!

Êañûì Íópáaäoâ

AÊÛËËÛ ÃÓ؉AÃAÇ

Áèp áap ýêeí, áèp ¨ê ýêeí. ìíëepèª áèpèíäe ÷«ë-áeeâaíäa áèp oâaäaí©a ãóø áap ýêeí. Áó ãóøû áèp ã¬í áèp aâ÷û òóòóïäûp. Áó ãóø oë aâ÷a ãapaï:

� Ýé aâ÷û, ãeë, ñeí ìeíè «ëä¬pìe. Áapûáèp ìeíè «ëä¬peíèª áèëeí ñeíèª aãçûª ÿã©apìaç, ñeááè ìeíèª ýòèì a©ûäûp. Ñeí ìeíè ãoéáep. Oªa äepeê ìeí ñaªa ¬÷ ñaíû aêûë «âpeäeéèí. Øoë ¬÷ aêûë ñaªa ê«ï ïeéäa áepep � äèéèïäèp.

Áó oâaäaí©a ãóøäaí øeéëe ñ«çëepè ýøèäeí aâ÷û oíû ãoéáepìeê÷è áoëóï:

� Õaíû oíäa ñeí ÿªêû «âpeò©eê äèeí ¬÷ aêûëûªû aéò. Ñoªpa ìeí ñeíè áoøaäûï ãoéáepeéèí. Ñeí ãèª õoâaäa ãaíaòûªû ãèªäeí a÷-äa ó÷óáep � äèéèïäèp.

Ãóø «âpeò©eê aêûëëapûíû áèpìe-áèp aéòìaãa áaøëaïäûp.

Oë:

� Áèpèí©èäeí-, õè÷ âaãò ãe÷eí èøe «ê¬íìe, èêèí©èäeíeì, «ç ã«âí¬ªe ñûãìaäûê ñ«çe ûíaíìa, ¬÷¬í©èñèíè áoëña ìeíè ãoéáepeíèªäeí ñoª aéäaéûí � äèéèïäèp.

Aâ÷û áó©aãaç ãóøû añìaía ãoéáepèïäèp âeëè, ÿªêû ãóø©aãaç áèp aãa©ûª ¬ñò¬íe ãoíóïäûp-äa:

� Ýé aâ÷û, ñeí ÿìaí aëäaíäûª. Ñeááè ìeíèª è÷èìäe ãoøa þìpóê ÿëû ãûçûë áapäû. Ñeí øoíû aëìaí, ìeíè ãoéáepäèª � äèéèïäèp. Oíäa ÿªêû aâ÷û aäaì:

� Âaõ äaäû-áèäaò ìeí aëäaíûïäûpûí � äèéèï, oë ãóø©aãaçû áoøaäaíûía ê«ï ïóøìaí ýäèïäèp.

Aâ÷ûíûª ïóøìaí ýäèï oòópaíûíû ã«peí ãóø:

� Ýé aêìaê aâ÷û, ìeí ñaªa «òeí èøe «ê¬íìe äèéèï, ÿªû©a aéòìaäûììû íìe? Oíóª ¬ñòeñèíe õeì «ç ã«âí¬ªe ñûãìaäûê ñ«çe ûíaíìa äèéäèì aõûpûí. Ñeí ãaéòa eíe-äe ûíaíÿpñûª. Ýãep ñeí aêìaê áoëìañaª, ìeíèª ÿªêû ñ«çëepèìe ûíaíapìûäûª? Ñeí áèp ïèêèp ýäèï ã«p, ìeíèª è÷èìäe íèpeäeí ãûçûë áoëñóí. Áap, aéäaëû, áoëaÿíäa õeì ìeíèª ã«âpì òóòóøëûãûía eêe þìpóê÷a-äa ¨ê aõûpûí. Oíñoª, epè ãoøa þìpóê ÿëû ãûçûë ìeíèª íèpeìäe áoëñóí? Oë ìeíèª è÷èìe íäèï ñûãñûí? Ñeí øoªa-äa ûíaíÿpñûª! � äèéèï, oë oâaäaí©a ãóø©aãaç ãaíaòëapûíû a÷ûï, ã«ãe ó÷óï, äaã-äepeëepäeí ãe÷èï ãèäèáe-pèïäèp.

ČʌP-ČʌP AÒ ÃEËÉ�P

� Ĭê¬p-ä¬ê¬p aò ãeëép,

×ûêûï ñepeò, êèì ãeëép?

Äaøa ÷ûêäûì.

Ñepeòäèì �

Aòëa ã«ç¬ì ä¬øìeäè.

Ñeñè ãeëép.

܍’e

Añëa ã«ç¬ì ä¬øìeäè.

Aò aÿãía äèª ñaëûï,

Äópäóì ãapaï áèp ñaëûì �

Oë-a aòûª ñeñè äë,

Ñèçeì oªa äèª ñaëûª:

� Ĭê¬p-ä¬ê¬p-ä¬ê¬p!

Ĭê¬p-ä¬ê¬p-ä¬ê¬p!..

Ýñeíãóëûª ãûçëapûíûª

Äoêìa äapaãíûª ñeñè �

×aïûï ãeëéí aòëapûª

ëé aÿãíûª ñeñè.

Êañûì Íópáaäoâ

ßÃ, ßÃÛØ

Ýëeê aëûï

Ýëe, áóëóò.

Añìaíäaí ñóâ

Ýëe, áóëóò!

Þâ ã¬ëëepè �

Œëï¬ëäeøñèí.

×ap òapaïa

Aòûp ña÷ñûí.

Peªêëepè

A÷ûëñûí, ãoé �

Ý©eì ©aíûª

Ïê ã«âíè äeé.

Øoë ã¬ëëepäeí

Áoãóï ÷eìeí.

Ñoâãaò ýò©eê

Ý©eìe ìeí.

Êañûì Íópáaäoâ

AÂ×Û AÒÌA ‰EPEÍÈ

Aâ÷û aòìa ©epeíè!

Oíäa óëû apçóâ áap.

Èíòèçap oë ã«p oíû,

Oë êaíaëa ãapaøÿp.

ëp èí©èãè èí©e©èê,

Ñóâ äèéèï ê«ï é«pìeêäeí.

Ìaõpóì ýò©eê ñeí íè÷èê,

Oíû êaíaë ã«pìeêäeí?

Ñaíaëãû©a ã¬í ãaëäû,

Apçóâûía åòepíe.

Êaíaë ÷«ëe ¨ë ñaëäû,

Ãeëép ©epeíëeª åpíe.

Êaíaë ãóìû áoþí ýäèï,

Ãe÷ñèí, ÷«ëè ñóâapñûí!

Oâëaêëapûí oéíaäûï,

‰epeí-äe ñóâa áapñûí.

Aâ÷û aòìa ©epeíè!

Oíäa ãoâû apçóâ áap.

Ãoâû apçóâû ñeíè

Ýòñèí oªa peõèìäap.

Peõìeò Ñeéèäoâ

ÃÓPÁAÃA ÂE È×ßÍ

Áèp áap ýêeí, áèp ¨ê ýêeí, áèp ãópáaãa áap ýêeí. Ãópáaãa ñóâäaí ÷ûêûï äópaí âaãòû, oíóª ÿíûía áèp è÷ÿí ãeëèïäèp-äe:

� Ýé, ãópáaãa, ãeë èêèìèç äoñò áoëaëû � äèéèïäèp.

Ãópáaãa oªa:

� Áoëÿp, áoëñaê áoëaëû. Ìeí õeì ñóâóª è÷èíäe ãeçèï ÿäaäûì. Áeëêè, ñeíèª áèëeí ãópû epëepe ãeçìãe ãèäepèñ � äèéèï aéäûïäûp.

Ñoª áó èêèñè òèpêeøèï áapÿpêaëap, oëapûª «ª¬íäeí è÷è aêap ñóâëû áèp ÿï ÷ûêûïäûp. Øoíäa è÷ÿí:

� Ãópáaãa äoñò, èíäè ñeí ìeíè øó ÿïäaí ã«òepèï ãe÷èpìeñeª, ìeí- ãe÷èï áèëìeí � äèéèïäèp.

Oíäa ãópáaãa:

� Áoëÿp, äoñò ìeí ñeíè apêaìa aëap-äa ÿáûª aªûpñûía ãe÷èpepèí � äèéèïäèp. Ñoª è÷ÿí ãópáaãaíûª apêañûíà ì¬í¬ïäèp. Ãópáaãa õeì ñóâa ãèpèï, ÿáûª áeéëeêè ãûpañûía òapaï é¬ç¬ï óãpaïäûp. Ñóâóª opòapaãûía áapaíëapûíäa, è÷ÿí ãópáaãaíûª apêañûíäaí ©açûëaäûï ÷aêûïäûp. Aâóíaí ãópáaãa áoëña øoë epäe äópóïäûp-äa:

� Epè, è÷ÿí äoñò, ñeíèª áó íìe ýòäèãèª? � äèéèï ñopaïäûp.

È÷ÿí:

� Øeéòìeê ìeíèª õñèeòèì-äe, ãópáaãa äoñò � äèéèï ©oãaï áepèïäèp.

Ãópáaãaíûª ìóªa ãaõapû ãeëèï: � Ñeíèª õñèeòèª øeéëe áoëña, áèçe õeì áeéëe õñèeòëè äoñò ãepeê äë � äèéèï, ñóâa ÷¬ì¬ï ãèäèïäèp. È÷ÿí áoëña ñóâa ãapê áoëóï, «ë¬ï ãaëûïäûp.

×ÛÍÀP ÁÈËÅÍ ÍA×AP

Aê ÷eøìeäe aãëaï oòûp aê ÷ûíap,

Aê ÷ûíap.

Aê ÷ûíapûª a©û-a©û äepäè áap.

Äepäè áap,

Äepäè áap,

Ñaÿcûíäa c«âep ÿpäaí aépûëaí,

Ñ«âeø ã¬íè «ªe ýªeí ìepäè áap,

Ìepäè áap,

Ìepäè áap.

Aäaì áap-äa, apçóâ áapäûp é¬peêäe,

ɬpeêäe.

Apìaí, apçóâëapa eòèï áoëìaÿp.

Áoëìaÿp,

Áoëìaÿp.

Aê ÷ûíapûª aê øeëïecèí cûïaëaí

Apñëaí é¬peê íìe ãaéäûï ãeëìeép?

Ãeëìeép,

Ãeëìeép.

Øeìaë øaápaì øeëïeëepè cûïaëaï,

Ñûïaëaï,

×ûíap áèëeí ÿía-ÿía c«çëeøép,

Ñ«çëeøép,

Ñ«çëeøép.

Ãoëëap aøûï,

ˆëëap aøûï,

Aéëaíûï,

Aê ÷ûíapûª apcëaíûíû ã«çëeøép,

ëçëeøép,

ëçëeøép.

Aäaì aªìaç øeëïeëepèª caçûíû,

Ñaçûíû

Êòe ãeëèï ãèäéí ãeëèíäeí ãaépû,

Âaõ, ãaépû,

Âaõ, ãaépû.

Apìaí, aê ÷ûíapûª a©û ìóêaìíûª

Áè÷píèª øóì äepäèíe ¨ê õaépû,

ˆê õaépû,

ˆê õaépû.

Ãapa ã«çäeí ãa÷aí ìep©eí ìoí©óêëap,

Ìoí©óêëap

Aê ÷eøìeäe aéëaâ áapûí ä«peäép,

Ä«peäép,

Ä«peäép.

Áeëeíò áaøûí ýãeí apìaíëû ÷ûíap

ßëªûç ãaëaí âeïaäapa cepeäép,

Ñepeäép,

Ñepeäép.

Àòà Àòà©àíîâ

ÁÈPÈÍE ÄAØ ÄEÃÑE...

Áaãøû,

ñaçaíäaíû

õeìeì øaõûpû

Ìeªçeäépëep ìûäaì ñaépaê áèëáèëe.

Áaã áoëìaña áèëáèë ÿøap íõèëè,

Áèëáèëèªêè áaã õeì a©aï ã¬ë áèëe.

ìëè ãopaìaêäaí âañï ýòìeê eªèë.

ìëëepè ãopaìaê áaãáaía áaãëû.

Òep ã¬ë¬ª ÿïpaãía äeãñe-äe òeãìèë,

ìë áèëeí áaãáaíûª é¬peãè äaãëû.

Áèp epäe ã«çeëëèê áap áoëña ýãep,

Øoëapûª áapûíûª áaãáaíû øaõûp.

Áèpèíe äaø äeãñe øaõûpa äeãep,

Ìûäaì ã¬ëä¬pìeëè aãëaíû øaõûp.

Ñaïap ‹peâ

Ñ‹ÉÃŒËÈÌE

Ìeí ñeíèª ÿíûªa eòìeëè áoëñaì,

Ñaéëapäûì ¨ëëapäa èª ÿêûí ¨ëû,

Ýãep ñeíèª áèëeí ãèòìeëè áoëñaì,

Ñaéëapûí äaø ¨ëû �

Ãóòapìaç ÿëû.

Ñaïap ‹peâ

ÒÈËÊÈ ÒOÂÓÊËAPÛŠ ÏAÒÛØAÑÛ

Ãaäûì ýéÿìäa, éûëëapûª áèp aéûíäa, ã¬íëepèª áèp ã¬í¬íäe: "Õaéâaíëapû éûãíaìaëû, òèëêè òoâãa ïaòûøa ýäèë©eê" äèéèï, ©ap ÷eêèëép. Áó ñ«çè òèëêè ýøèäèï:

� Ìeíè òoâóãa ïaòûøa ýò©eêëepìèø � äèéèï, aãëaÿp ýêeí. Áèp ã¬í aãëaí, èêè ã¬í aãëaí, ¬÷¬í©è ã¬íè ã«êäe ó÷óï áapÿí áèp äópía ìóíóª ñeñèíè ýøèäèï, ÿíûía ãeëèï:

� Íìe aãëaÿpñûª, òèëêè aãa! � äèéèï ñopaí. Òèëêè õeì:

� Ìeíè òoâóêëapa ïaòûøa ýò©eêëep, øoªa aãëaÿpûí � äèeí. Añìaíäa ýpêaía ó÷óï é«peí äópía ïaòûøa ñ«ç¬íè ýøèäèï:

� ‹çè ïaòûøa áoëña, ýçúeòè áoëìaí áoëìaç, ñeíè áèçe ïaòûøa ýòìeñeëep áoëÿp äèéèï, ó÷óï ãèäèáepeí.

Áèpí÷e ã¬í ãe÷eíäeí ñoª, áó òèëêèíèª ¬ñò¬íäeí áèp øaãaëûª ¨ëû ä¬øeí. Oë øaãaë:

� Epè, òèëêè äoñò, íìe aãëaÿpñûª? � äèeí.

� Ìeíè òoâóêëapa ïaòûøa ýòìeê èñëeépëep.

� Ýé, aêìaê òèëêè, ñeí íìe aãëaÿpñûª? Ñeí ìûäaìa òoâóê ã«çëï, ãè©eäeí-ãè© áóêäaêëaï, oíû êeòeãèíäeí oãópëa©aê áoëóï, açapa ãaëûï é«p䬪. Èíäè áoëña ñeíè oëapa ïaòûøa ýäépëep, áaãòûª ãeòèpèïäèp. ìíäe «ç õaëaíûªû ãeòèpèï, èé-äe oòóp.

Oíäa òèëêè øaãaëa áaêûï:

� Ýé øaãaë©aí, ìeí øoë õaáap ÿëaíìûêa äèéèï aãëaÿpûí, ä¬ø䬪ìè? � äèéép.

OÃËÓÌA ÍEÑÈÕAÒ

Aòaì ìaªa aéäûïäû,

Ìeíeì ñaªa aéäaéûí.

Ìeí- ñaïaê ýäèíäèì,

Ñaªa-äa ñaïaê áoëñóí:

Ëûáañûª é¬ïeê áoëóï,

Íaìûñûª íàõ áoëaíäaí,

Ãoé, ëûáañûª íàõ áoëóï,

Íaìûñûª é¬ïeê áoëñóí.

Êåðèì Ãóðáàííåïåñîâ

ÛÑÑÛÊ Ê‹Ë

Ê«ï ñaëaì ãeòèpäèê ñaªa Ûññûê Ê«ë,

Êeøäeëè êeíapa ãaäaì áañäûê, ê«ë.

Œñòè aëa ãapëû Aëaäaãû ñeí

Ýäèíèïñèª ýáeäèëèê ÿññûê, ê«ë.

Øèêap ýäèª äèéèï, ãaéûê ãeòèpeí

Áaëûê÷ûíû ãó©aãìûça ãûñäûê, ê«ë.

Ìaâû òoëêóíëapûª ìeñ ãó©aãûíäa

Äoñòëóê äóéãóñûíäaí åíe «ñä¬ê, ê«ë.

Òoêòoã¬ë¬ª òñèí êoìóçû êèìèí

Oâaçëû ñaçûªa ãóëaê añäûê, ê«ë.

Àòà Àòà©àíîâ

* * *

Aëa ãapëû ãapa äaãûª áaøûíäa

Oéíaí áóëóò eíe ÿãìaí «òepìè?

Aøûê éèãèò aéëaíûï ÿp äaøûíäa,

Ïepâaía äeê oäa ÿíìaí «òepìè?

Äeªèç, äepÿ, äaã, ñõpa, ä¬ç áepëeíëep,

Áó ä¬íéíè ã«pìãe ã«ç áepëeíëep,

Ãópñaãía äèë, çûáaía ñ«ç áepëeíëep,

‹ç äepäèí êaãûça ÿçìaí «òepìè?

Õ«âeñ, õûÿë ¬÷èí ã«â¬í áepëeíìèø,

ëçeëëèêäe ãapa ã«ç¬ª ýãëeíìèø.

‹ç¬í ã«òepìãe ãaíaò áepëeí ãóø

Ãaíaòûí añìaíäa ÿéìaí «òepìè?

Ò¬ìäeí ÷ûêûï, ÿãòûëûêäa oÿíaí,

Ãè©e ÿòìaí, ã«çè ãaía áoÿëaí,

‹ç èëèíäeí aêûë aëûï, ãoÿëaí

‹ç ñ«ç¬íeì èëe ãoéìaí «òepìè?

Ñaãäaìû, ñoëäaìû, ¨ëäaìû, «éäe,

̬ª ûõëañ ñèªäèpèï ñeòèpe, áeéäe,

Ãaëaì áepëèï, "Øaõûp ñeí!" äèéëeí, õeé-äe,

Ñûpûí øãp ýòìí, ÿéìaí «òepìè?!

Aòaìûpaò Aòaáaeâ

ØAÕÛPÛŠ ÊAÑAÌÛ

Ĭíéª áèp ó©óíäaí òóòaøaí aòaø,

Áó ã¬í Âaòaíûìa åòìeêäe ìeíèª.

ʬëe ä«íäepìãe ¨âóç aòaøû,

Ãapäaøëapûì õ¬©¬ì ýòìeêäe ìeíèª.

Ìeí-äe oë éèãèòëeª øaõûp ãapäaøû

Ôpoíòëaìäa õ¬©¬ìëepe ãe÷épèí.

Âaòaíûìûª «ª¬íäe, õaëêûª «ª¬íäe

Ìeí-äe áèp ýñãep ìeí, êañaì è÷épèí.

Ìeí Âaòaí oãëû

Âaòaí ãópáaíû.

Âaòaíûª óãpóíäa

Áepepèí ©aíû.

Ãapa Ñeéèòëèåâ

* * *

Ãapaç, êèìèª êèìäèãè

Aõûpñoªû áèëèíé.

Áèëìí ãe÷ñeê íäepäèê �

جê¬p aëõaìäèëèëëa!

Ãoâû ãoâû çaòëapû

ëpñeª, é¬peê éûëûíÿ.

ëpìí ãe÷ñeê íäepäèê �

جê¬p aëõaìäèëèëëa!

Áó ä¬íéäe aãëaíÿ,

Áó ä¬íéäe ã¬ë¬íé,

ìëìí ãe÷ñeê íäepäèê �

جê¬p aëõaìäèëèëëa!

ëçè ÿøëûíû ã«pñeì,

ɬpeê áaãpûì äèëèíé.

Äèëèíìeñe íäepäèê �

جê¬p aëõaìäèëèëëa!

Êèø ÿãøûëûê ýòñeª,

ßãøû ñ«çëep äèéèëé.

Äèéèëìeñe íäepäèê �

جê¬p aëõaìäèëèëëa!

Áèpè ä¬íéäeí ãèòñe,

Åíe áèpè äoãóëÿ.

Äoãóëìaña íäepäèê;

جê¬p aëõaìäèëèëëa!

ë笪 áèëeí ã«p¬ëé,

ɬpeê áèëeí äóþëÿ.

Äóþëìaña íäepäèê �

جê¬p aëõaìäèëèëëa!

ßçãapäûªaì, ýé Aëëa,

ßëêaäûªaì, ýé Aëëa.

ßëêaìañaª íäepäèê �

جê¬p aëõaìäèëèëëa!

Áepäèíaçap Õóäaéíaçapoâ

* * *

Ãóì õeì «çè ¬÷èí õañûë áepeíoê,

Ñóâ õeì «çè ¬÷èí áepeíîê òaãòû.

Áóëóò õeì «ç-«ç¬í þâóíäûpaíoê,

ìí õeì «çè ¬÷èí ña÷aíoê ÿãòû.

Õeììeñèíèª aëaäañû-ãaéãûñû �

Áèpè-áèpèíèª áaãòû.

Õeììeñè-äe áèpè-áèpèíe aøûê,

Áèpèñè ñóâ áepép, áeéëeêèñè íóp.

Áèpèñè ã¬ë a÷ña, áeéëeêè ©oøóï

ìëëepèª ¬ñò¬íäeí ñe÷eëeíèï äóp.

Áèpèñè ñ¬ï¬pñe ÿïpaãûª ÷ûãûí,

Áeéëeêè øoë ÷ûãäaí ÿñaÿp áóëóò.

Eíe-äe øoë ÷ûãäaí ÿñaëaí áóëóò

Äaãäaí aøaê èíép áèp äepÿ áoëóï.

Eíe-äe äepÿäaí ä«peép áóëóò,

Eíe-äe áóëóäû ÿépaäÿp øeìaë.

Øeéäèáeì õeììeñè áèp õeìpa áoëóï,

Áèpè-áèpèñèíe áepépëep êeìaë.

Ýëìûäaìa aë ñeí øoëapäaí ìûñaë,

Õeì ìûäaìa áoë øoëapa ñeí ìûñaë,

Ûíñaí.

Êåðèì Ãóðáàííåïåñîâ

ÌAPÒ ÃEËEP ÂEËÈÍ...

Añìaí ê¬êpp,

áaõap ñûãìaç ã¬íäèçe,

Ãè©eëepe ñûãìaç,

÷ûpïûíap Çeìèí.

Ìeí õ«êìaí aéäapûí ñaªa øoë ñ«çè,

Äèëëepèì a÷ûëap ìapò ãeëep âeëèí.

Áaõap ì«â÷ aëap-äa áaõapa ñûãìaç,

ßëaí÷û ìeéìèpp ìûëaêaòûíäa.

ɬpeê ã«âp ñûãìaç,

ñep ä¬íé ñûãìaç,

Ìeí aéäûì aéäapûí ñeíèª õaêûªäa.

Aéòìa©aê áoëñaìaì, áapûáèp ìeíäeí

áèûãòûÿp ìaªa aéòäûp áó ìaõaë.

Ãeëèí oâñóíûíäaí,

Ãûçûª ûñûíäaí,

‰aõûë õ«âeñèíäeí

ÿñaëaí áaõap.

Áoãóí-áoãóí ñ«êep ÿéäaí÷ëapûìû,

Ê«ªëe ûíaì ÷«êep,

ãaëêûíap ã«â¬í.

Aéäûìäa aéäapûí aéò©aê ñ«ç¬ìè,

Êèìäèãèì óíäapûí...

ìapò ãeëep âeëèí.

Ãópáaíäópäû Ãeëäèeâ

ÀÍÓØÈPÂÀÍÛŠ ÍÅÑÈÕÀÒËÀPÛ

� Ïåéäàñûç çàäà ãóëàê ãàáàpäàíûª áàøû áàøñàãëûãû áåpëåí àäàìûªêûíäàí õàñ áåòåp àãûpàp.

� Áîêópäàãûíûª ãóëû áîëàí àäàìà ãàpàíûªäà, àëíûï-ñàòûëÿí ãóëû õàñ àçàò ã«pã¬í.

� Ûëìû áîëóï àêûëû áîëìàäûê àäàìà ûëìûíäàí çûÿí åòåp.

� Äîñòëàpûª àç áîëìàãûíû èñëåìåñåª, ã«âí¬ªäå êèíå ñàêëàìàãûí.

� ëâí¬ªå äåãèëìåñèí äèéñåª, «ç¬ªå pîâà ã«pìåäèê çàäûªû èëå-äå pîâà ã«pìåãèí.

� Àñóäà ÿøàéûí äèéñåª, «ç¬ªè èøëåpèª ãèäèøèíå óéãóíëàøäûpãûí.

� ‹ç¬ªå òåëáå äèéäèpìå©åê áîëñàª, òàïûëìà©àê çàäû ã«çëåìåãèí.

� Ñûpûª áàøãàëàpà øãp áîëìàñûí äèéñåª, áàøãàëàpûª ñûpûíû à÷ìàãûí.

� Ūñªäåí ã¬ëä¬pìå©åê áîëñàª, ãîë àñòûªäàêûëàpà ìûëàéûì áîëãóí.

� Óçàê âàãòëàï àõìûpëû áîëìà©àê áîëñàª, íåáñèª åñèpè áîëìàãûí.

� Àêûëûª êåñãèp áîëñóí äèéñåª, «ç-«ç¬ªå èëèª ã«çè áèëåí ãàpàãûí.

� Ìûäàì á¬êã¬ëäèäå áîëìà©àê áîëñàª, èëå ÿìàíëûê ýòìåãèí.

� Ãàäûpëû áîëàpûí äèéñåª, èëèª ãàäûpûíû áèëãèí.

� Äèåíèª ýäèëñèí äèéñåª, «ç äèåíèªè «ç¬ª ýòãèí.

� ‹ç¬íè äàíà ñàéÿí íàäàíäàí äàøpàêäà áîëãóí.

� Äóøìàí ñûpûªû áèëìåñèí äèéñåª, ñûpûªû äîñòóªà àéòìàãûí.

� Îâíóê-óøàê çàòëàpà áàø ãàëäûpûï, óëû-óëû ã¬pëåìåãèí.

� Ìåpòåáåñèíè áèëìåéí àäàìëàpû äèpè õàñàï ýòìåãèí.

� Õåp áèp äåpäèªè ã«påíå ©àp ýäèï é«pìåãèí, é«íå äîñòóªäàí ãèçëåìåãèí.

� Õåp í÷å ¨êóø áîëñà-äà, õàêûêàòû äèªëåìåê ãåpåêäèp.

PÓÁAÉÛËAP

ëpìeê ¬÷èí ã«çeëëepèª ñepeñèí,

Ñûpa-ñûpa ãeëäèì ûøêûª äepeñèí.

Áóç áèëeí ê«çè ìeí ã«pä¬ì áèp ãaïäa

Ûíaíìaäûê ñeª ã«ç¬ªe ãapañûí.

* * *

Äaøêû ñûpaòûíäaí òaíaëìaç ûíñaí,

ɬpeãèí áèëìeñeª, äèéìeãèí ïûëaí.

Øoë áèp ã¬ëäeí apûëap áaë ä«peòñe,

Øoë áèp ã¬ëäeí çõep ä«peäép éûëaí.

* * *

ëpeí âaãòû ÿpûª õóñíû ©eìaëû,

ߪaêëapû «âø¬í aòäû ã¬ë ÿëû.

Áaõap äèéèï, «éìeñèíe áaêaìäa,

Ãaøëapûíäaí «ñäè ãûøûª øeìaëû.

Ìììeò Ñeéèäoâ

ÁÓ ÄŒÍÚE

Ìaõaë-ìaõaë ìeí ñeíè

‰eííeòìèêª «éòä¬ì,

Äoâçaõìûêaª «éòä¬ì

Ìaõaë-ìaõaëëap ñeíè.

Êòe íëeòëep oêaï, ñeíäeí çeépeíeí áoëñaì,

Êòe-êòe é¬ç¬ìe

Ñûëäûì ñõepëep ñeíè.

Èêèñè-äe áap ñeíäe

Äoâçaõaì áap, ©eííeòeì,

Ãè©e áèëeí ã¬íäèç äeê

Áèp-áèpèíè ÷aëøûï äóp.

Ñeíèª "ßëaí÷û" äèåí

Áaøãa-äa áèp aäûª áap,

Áèp ñepeòñeª «ç¬ªe

Áó aäûªaì ãeëøèï äóp.

É«íe áèp õaêûêaò áap:

Ñeí ó÷ópñûç oâaäaí

Aéëû añìaíûª áèëeí,

ìëëè Çeìèíèª áèëeí,

ɬç ä¬pëè êeøáèª áèëeí,

Œéòãeøèê ûøêûª áèëeí,

Øaõaíäaç ýpêeãèªäèp

Aé é¬ç çeíaíûª áèëeí.

Õeñpeòèªäeí «pòeíèï,

Ýøpeòèªäeí ã«íeíèï,

Aëòìûø éûëëaï ÿøaäûì �

ɬç 쬪 ø¬ê¬p ýäépèí.

É«íe, ÿï-ÿªaì ñaªa

áèâeïaépaê áaêapäûì,

Èíäè õañ áèp õûpûäap

ëç áèëeí ñepeäépèí.

Áepäèíaçap Õóäaéíaçapoâ

Kiril Harfli Metinlerin Uzun Ünlüleri Gösterilerek

Lâtin Harflerine ve Türkiye Türkçesine Aktarılmış Şekilleri

HEM GÜLKİ HEM GÖZYAAŞ

Bir aadam çölüñ içinde kompas tapıpdır. Ol onuñ eylesine beylesine övrüp, onuñ näämediğini bilmäändir. Onsoñ oobaa alıp gelipdir. Ooylanyaarlar, çenenyäärler, çak uryaarlar, emmaa onuñ näämediğini bilip bilmeyäärler. Hoca Nasırı çaağırıp oña kompası görkezyäärler de:

- Hormatlı Nasır şunuñ näämediğini bize düşündirip beriñ diyip, haayış edyäärler.

Hoca yekece söz hem aytmaan aldığına gülmääğe başlayaar. Buu bolşa hemmeler hayraan gaalyaar.

Olar:

- “Hoca saña nääme boldı. Sen nääme gülyääñ?” diyip, sooraapdırlar.

- “Ay, iişiğaydanlar! Meni güldüryään siz. Siz, doğrudanam, şunuñ näämediğini bileñzook mı?” diyip, Hoca öñküsinden hem beter gülmääğe başlaapdır... Buu daana aadam birden gülmesini goyup aağlamaağa başlaapdır. Aadamlar muña öñküden hem beter geñ gaalıpdırlar. Hoca bolsa:

- Men garamañlay, men görğüli diyip, eñreyäärmişin.

- Hoca, aağlama, raahatlan, buu göz yaaş etmeğiñ sebääbini düşündir diyip, oña hööre-kööşe etmääğe başlaapdırlar.

- Men neneñsi aağlamaayın? Ol zaadıñ näämediğini bilmeyäändiğim yaadıma düşääydi diyip, ol gözi yaaşlı haalda coğaap beripdir.

GARINCA

- Gatı çıplak görünyääñ,

Ey garınca, garınca.

Gış sovukdur, üşäärsiñ

Geyinmeseñ galıñca!

- Sağ bol, aladaañ üçiin

Öñden tayyaar gışa men:

Tomus ıssaa kään bişdim,

İndi gışda üşemen.

Kasım Nurbadov

HEM KAHKAHA HEM GÖZ YAŞI

Bir adam çölün içinde pusula bulmuş. Evirip çevirip onun ne olduğunu bilememiş. Daha sonra köye alıp gelmiş.

Düşünüp taşınırlar, kendi kendilerine denerler, tahminde bulunurlar; fakat onun ne olduğunu bilemezler. Nasreddin Hoca’yı çağırıp ona pusulayı gösterirler ve:

- Saygıdeğer Hoca, şunun ne olduğunu bize söyleyiver, diye ricada bulu-nurlar.

Hoca, tek kelime bile söylemeden var gücüyle gülmeye başlar. Bu duruma herkes şaşırır.

Onlar:

- “Hoca, sana ne oldu? Sen neden gülüyorsun?”, diye sorarlar.

- “Ah, bahtı karalar! Beni güldüren sizsiniz. Siz, gerçekten de bunun ne olduğunu bilmiyor musunuz?”, diyerek Hoca öncekinden de beter gülmeye başlamış... Bu bilgin insan birden gülmesini kesip ağlamaya başlamış. İnsanlar, bu duruma daha çok şaşırmışlar. Hoca ise:

- Ben talihsizim, ben çilekeşim, diyerek ağlıyormuş.

- Hoca, ağlama, kendine gel, bu göz yaşı dökmenin sebebini söyle, diyerek ona yalvarmaya başlamışlar.

- Ben nasıl ağlamayayım? Onun ne olduğunu bilmediğim birden hatırıma geldi, diyerek gözü yaşlı bir şekilde cevap vermiş.

KARINCA

- Çok ince giyimli görünüyorsun,

Ey karınca, karınca.

Kış soğuktur, üşürsün

Giyinmezsen kalınca!

- Sağ ol, düşüncen için.

Önceden hazırlandım kışa ben:

Yazın sıcakta çok yandım,

Artık kışta üşümem.

ÄÄYNEK

- Ha kitaap oka,

Ha gazet oka,

Ääyneğiñ mıdaam

Gözüñde, kaaka.

Gündiiz ääyneksiz

Vağtıñ bolanook.

Şonsuz hiiç zaadı

Görüp bileñook.

Ääyneğiñ giice

Ayrıp yatañda,

Näädip düyş göryääñ

Uukaa batañda?!

Kasım Nurbadov

AKILLI GUŞCAĞAZ

Bir baar eken, bir yook eken. Günleriñ biirinde çöl beyevaanda bir ovadanca guş baar eken. Buu guşı bir gün bir aavçı tutupdır. Buu guş ol aavçaa garaap:

- Ey aavçı, gel, sen meni öldürme. Baarıbir meni öldüreniñ bilen seniñ ağzıñ yaağcarmaz, sebääbi meniñ etim aacıdır. Sen meni goyber. Oña derek men saña üç saanı akıl övredeyin. Şol üç akıl saña köp peydaa berer, diyipdir.

Buu ovadanca guşdan şeyle sözleri eşiden aavçı onı goybermekçi bolup:

- Hanı onda sen yañkı övretcek diyen üç akılıñı ayt. Soñra men seni boşadıp goybereyin. Sen giiñ hovaada gaanatıñı giiñden aç daa uçuber, diyipdir.

Guş övretcek akıllarını birmebir aytmaağa başlaapdır.

Ol:

- Birinciden-ää, hiiç vağt geçen iişe ökünme, ikincidenem, ööz gövnüñe sığmadık söze ınanma, üçüncisini bolsa meni goybereniñden soñ aydayın, diyipdir.

Aavçı bucağaz guşı asmaana goyberipdir veli, yañkı guşcağaz bir ağacıñ üstüne gonupdır daa:

- Ey aavçı, sen yaman aaldandıñ. Sebääbi meniñ içimde goşa yumruk yaalı gızıl baardı. Sen şonı almaan, meni goyberdiñ, diyipdir. Onda yañkı aavçı aadam:

GÖZLÜK

İster kitap oku,

İsterse gazete.

Gözlüğün daima

Gözünde baba.

Gündüz gözlüksüz

Duramıyorsun.

Onsuz hiçbir şeyi

Göremiyorsun.

Gözlüğünü gece

Çıkarıp yattığında,

Nasıl düş görüyorsun

Uykuya daldığında?

AKILLI KUŞÇAĞIZ

Bir varmış, bir yokmuş. Günlerin birinde bir çölde güzel bir kuşçağız varmış. Bu kuşu bir gün bir avcı yakalamış. Kuş avcıya dönerek:

"Ey avcı, gel beni öldürme. Nasıl olsa beni öldürmekle ağzın yağlanmaz. Çünkü etim acıdır. Sen beni bırak. Buna karşılık sana üç akıl öğreteyim. Bu üç akıl sana çok fayda verir", demiş.

Güzel kuştan bu sözleri işiten avcı onu bırakmak istemiş:

"Haydi o zaman, az önce öğreteceğim dediğin üç aklı öğret. Sonra ben seni serbest bırakayım. Geniş gök yüzünde kanatlarını genişçe aç da uçup git", demiş.

Kuş öğreteceği akılları bir bir söylemeye başlamış:

"Birinci olarak, hiçbir zaman geçen işe üzülme; ikinci olarak, mantığının kabul etmediği söze inanma; üçüncüsünü ise, beni bıraktığın zaman söyle-yeyim", demiş.

Avcı, kuşu gök yüzüne bırakır bırakmaz bir ağaca konmuş ve:

"Ey avcı, fena hâlde aldandın. Çünkü benim içimde çifte yumruk kadar altın vardı. Sen onu almadan beni bırakıverdin", demiş. O zaman avcı adam:

- Vah daadı-biidaat men aaldanıpdırın diyip, ol guşcağazı boşadanına köp puşmaan edipdir.

Aavçıınıñ puşmaan edip oturanını gören guş:

- Ey akmak aavçı, men saña: "Öten iişe ökünme" diyip, yañıca aytmadım mı nääme? Onuñ üstesine hem "Ööz gövnüñe sığmadık söze ınanma" diydim aahırıın. Sen gayta yene de ınanyaarsıñ. Eğer sen akmak bolmasañ, meniñ yañkı sözlerime ınanar mıdıñ? Sen bir pikir edip gör, meniñ içimde niireden gızıl bolsun. Baar, aydalı, bolaayanda hem meniñ gövrääm tutuşlığına yeke yumrukça daa yook aahırıın. Onsoñ, yeri goşa yumruk yaalı gızıl meniñ niiremde bolsun? Ol meniñ içime näädip sığsın? Sen şoña daa ınanyaarsıñ diyip, ol ovadanca guşcağaz gaanatlarını açıp, gööğe uçup, daağ derelerden geçip gidiberipdir.

DÜKÜR-DÜKÜR AT GELYÄÄR

- Dükür-dükür at gelyäär,

Çıkıp seret, kim gelyäär?

Daşa çıkdım.

Seretdim;

Atlaa gözüm düşmedi.

Sesi gelyäär.

Öözüne

Aslaa gözüm düşmedi.

At ayağna diñ salıp,

Durdum garaap bir salım;

Ol-aa atıñ sesi dääl,

Sizem oña diñ salıñ:

- Dükür-dükür-dükür!

Dükür-dükür-dükür!..

Esenğulııñ gıızlarınıñ

Dokma darağnıñ sesi;

Çapıp gelyään atlarıñ

Gööyää ayağnıñ sesi.

Kasım Nurbadov

"Vah yazık, ben aldanmışım" diyerek kuşu bıraktığına çok pişman olmuş.

Avcının pişmanlıktan kıvrandığını gören kuş:

"Ey ahmak avcı, ben sana az önce “Geçen işe üzülme” diye söylemedim mi? Üstelik de “Gönlüne sığmayan söze inanma” dedim. Sen yine inanıyorsun. Eğer ahmak olmasaydın, az önce söylediğim sözlere inanır mıydın? Bir düşün; benim içimde nereden altın olsun. Haydi var kabul edelim; olduğunda bile benim gövdemin bütünü tek yumruk kadar bile yok sonuçta. Peki o hâlde çifte yumruk kadar altın benim neremde bulunsun? O benim içime nasıl sığsın? Sen ona da inanıyorsun!", deyip güzel kuş kanatlarını açarak gök yüzüne uçup dağlardan, derelerden geçip gitmiş.

TIKIDIK TIKIDIK AT GELİYOR

- Tıkıdık, tıkıdık at geliyor,

Çıkıp bir bak, kim geliyor?

Dışarı çıktım.

Bakındım;

Atlıya gözüm ilişmedi.

Sesi geliyor,

Kendine

Asla gözüm ilişmedi.

At ayağına kulak verip

Bekleyip durdum bir an.

At sesi değilmiş duyulan,

Siz de ona kulak verin:

- Tıkıdık, tıkıdık, tıkıdık!

Tıkıdık, tıkıdık, tıkıdık!..

Esenğulı 'nın* kızlarının

Dokuma tarağının sesi.

Sanki koşup gelen atların

Ayağının sesi.

YAĞ, YAĞIŞ

Elek alıp

Ele, bulut.

Asmaandan suv

Ele, bulut!

Yuv gülleri;

Ülpüldeşsin.

Çaar tarapa

Atır saçsın.

Reñkleri

Açılsın, goy;

Ecem caanıñ

Pääk gövni dey.

Şol güllerden

Boğup çemen.

Sovğat etcek

Eceme men.

Kasım Nurbadov

AAVÇI ATMA CERENİ

Aavçı atma cereni!

Onda ulı arzuv baar.

İntizaar ol gör onı,

Ol kanala garaşyaar.

Gör iinciği iincecik,

Suv diyip köp yörmekden.

Mahruum etcek sen niçik,

Onı kanal görmekden?

Saanalğıca gün gaaldı,

Arzuvına yeterne.

Kanal çöle yool saldı,

Gelyäär cerenleñ yerne.

YAĞ YAĞMUR

Elek alıp

Ele, bulut.

Gökten su

Ele, bulut!

Yıka çiçekleri;

Parıldasın.

Dört bir yana

Güzel koku yaysın.

Renkleri

Açılsın, bırak;

Anacığımın

Temiz gönlü gibi.

O çiçeklerden

Demetleyip

Hediye edeceğim

Anama ben.

AVCI VURMA CEYLANI

Avcı vurma ceylanı!

Onda ulu arzu var.

Bekle de gör onu,

O kanalı gözlüyor.

Bak bacağı incecik,

“Su” deyip çok yürümekten.

Nasıl mahrum edersin

Onu kanal görmekten?

Sayılıca gün kaldı,

Arzusuna kavuşmasına.

Kanal çölü yol etti,

Geliyor ceylanların yurduna.

Kanal gumı boyun edip,

Geçsin, çöli suvarsın!

Ovlakların oynadıp,

Ceren de suva barsın.

Aavçı atma cereni!

Onda govı arzuv baar.

Govı arzuvı seni

Etsin oña rehimdaar.

Rehmet Seyidov

GURBAAĞA VE İÇYAAN

Bir baar eken, bir yook eken, bir gurbaağa baar eken. Gurbaağa suvdan çıkıp duran vağtı, onuñ yaanına bir içyaan gelipdir de:

- Ey, gurbaağa, gel ikiimiz doost bolalı, diyipdir.

Gurbaağa oña:

- Bolyaar, bolsak bolalı. Men hem suvuñ içinde gezip yaadadım. Belki, seniñ bilen guurı yerlere gezmääğe gideris, diyip aydıpdır.

Soñ buu ikisi tirkeşip baryaarkaalar, olarıñ öñünden içi akar suvlı bir yaap çıkıpdır. Şonda içyaan:

- Gurbaağa doost, indi sen meni şuu yaapdan göterip geçirmeseñ, men-ää geçip bilmen, diyipdir.

Onda gurbaağa:

- Bolyaar, doost men seni arkama alar daa yaabıñ añırsına geçirääyerin, diyipdir. Soñ içyaan gurbaağaanıñ arkasına münüpdir. Gurbaağa hem suva giirip, yaabıñ beyleki gırasına tarap yüzüp uğraapdır. Suvuñ ortaraağına baranlarında, içyaan gurbaağaanıñ arkasından cazıladıp çakıpdır. Aavunan gurbaağa bolsa şol yerde durupdır daa:

- “Yeri, içyaan doost, seniñ buu nääme etdiğiñ?” diyip sooraapdır.

İçyaan :

- Şeytmek meniñ hääsiyetim de, gurbaağa doost, diyip coğaap beripdir.

Gurbaağaanıñ muña gaharı gelip: "Seniñ hääsiyetiñ şeyle bolsa, bize hem beyle hääsiyetli doost gerek dääl" diyip, suva çümüp gidipdir. İçyaan bolsa suva gark bolup, ölüp gaalıpdır.

Kanal kumu dolanıp,

Geçsin, çölü sulasın!

Yavrularını oynatıp,

Ceylan da suya varsın.

Avcı vurma ceylanı!

Onda iyi arzu var.

İyi arzusu seni

Merhamete getirsin.

KURBAĞA VE AKREP

Bir varmış, bir yokmuş, bir kurbağa varmış. Bu kurbağa sudan çıkarken yanına bir akrep gelmiş ve:

"Ey kurbağa, gel ikimiz dost olalım", demiş.

Kurbağa da ona:

"Tamam, olalım. Ben de suyun içinde gezmekten yorgun düştüm. Belki seninle kuru yerlere gezmeye gideriz", demiş.

Sonra ikisi, peş peşe giderlerken karşılarına içi su dolu bir kanal çıkmış.

O zaman akrep:

"Kurbağa kardeş, şimdi sen beni sırtlayıp şu kanaldan geçirmezsen, ben asla geçemem" demiş.

Kurbağa:

"Olur dostum, ben seni sırtıma alır da kanalın öbür tarafına geçiririm", demiş. Sonra akrep, kurbağanın sırtına binmiş. Kurbağa da suya girip kanalın öbür kıyısına doğru yüzmeye başlamış. Tam suyun ortasına vardıklarında, akrep kurbağanın sırtından “cız” diye sokmuş. Acı duyan kurbağa oracıkta durmuş ve:

"Peki akrep kardeş, senin bu yaptığın da ne oluyor?" diye sormuş.

Akrep:

"Böyle yapmak benim âdetim, kurbağa kardeş" diye cevap vermiş.

Kurbağa buna kızıp:

"Senin âdetin böyleyse, bize böyle âdeti olan dost gerek değil", deyip suya dalmış. Akrep ise, suda boğularak ölüp gitmiş.

ÇINAAR BİLEN NAAÇAAR

Aak çeşmede aağlaap otıır aak çınaar,

Aak çınaar.

Aak çınaarıñ aacı aacı derdi baar.

Derdi baar,

Derdi baar,

Saayasında söver yaardan ayrılan,

Söveş güni öñe eñen merdi baar,

Merdi baar,

Merdi baar.

Aadam baar daa, arzuv baardır yürekde,

Yürekde.

Armaan, arzuvlara yetip bolmayaar.

Bolmayaar,

Bolmayaar.

Aak çınaarıñ aak şelpesin sııpalaan

Arslan yürek nääme gaydıp gelmeyäär?

Gelmeyäär,

Gelmeyäär.

Şemaal şabram şelpeleri sııpalaap,

Sııpalaap,

Çınaar bilen yana yana sözleşyäär,

Sözleşyäär,

Sözleşyäär.

Goollar aaşıp,

Yoollar aaşıp,

Aylanıp,

Aak çınaarıñ arslanını gözleşyäär,

Gözleşyäär,

Gözleşyäär.

ÇINAR İLE NAÇAR

Ak pınarda ağlamakta ak çınar,

Ak çınar.

Ak çınarın acı acı derdi var.

Derdi var,

Derdi var,

Gölgesinde sevgili yârden ayrılan,

Savaş günü ileri atılan merdi var,

Merdi var,

Merdi var.

İnsan var da, arzu vardır yürekte,

Yürekte.

Yazık, arzulara erişmek mümkün olmuyor.

Olmuyor,

Olmuyor.

Ak çınarın ak yaprağını okşayan

Arslan yürekli niçin dönüp gelmiyor?

Gelmiyor,

Gelmiyor.

Rüzgâr dökülmüş yaprakları okşayıp,

Okşayıp,

Çınarla yana yana konuşuyor,

Konuşuyor,

Konuşuyor,

Vadiler aşıp,

Yollar aşıp,

Dolanıp,

Ak çınarın arslanını arıyor,

Arıyor,

Arıyor.

Aadam aañmaz şelpeleriñ saazını,

Saazını

Kääte gelip gidyään gelinden gayrı,

Vah, gayrı,

Vah, gayrı.

Armaan, aak çınaarıñ aacı mukaamnıñ

Biiçäärääniñ şum derdine yook hayrı,

Yook hayrı,

Yook hayrı.

Gara gözden gaçan mercen mooncuklar,

Mooncuklar

Aak çeşmede aylav baarın döredyäär,

Döredyäär,

Döredyäär.

Belent başın eğen armaanlı çınaar

Yalñıız gaalan vepaadaara seredyäär,

Seredyäär,

Seredyäär.

Ata Atacanov

BİİRİNE DAAŞ DEĞSE...

Bağşı,

saazandaanı

hemem şaahıırı

Meñzedyäärler mıdaam sayrak bilbile.

Baağ bolmasa bilbil yaaşaar näähili,

Bilbiliñki baağ hem acap gül bile.

Güli gooramakdan vasp etmek yeñil.

Gülleri gooramak baağbaana baağlı.

Ter gülüñ yaprağna değse de teğmil,

Gül bilen baağbaanıñ yüreği daağlı.

Kimse anlamaz yaprakların ezgisini,

Ezgisini

Bazen gelip giden gelinden başka,

Ah, başka,

Ah, başka.

Yazık, ak çınarın acı bestesinin

Çaresizin şom derdine yok hayrı,

Yok hayrı,

Yok hayrı.

Kara gözden düşen mercan boncuklar,

Boncuklar

Ak pınarda bütün kıvrımları türetiyor,

Türetiyor,

Türetiyor.

Yüksek başını eğen muradına erememiş çınar

Yalnız kalan vefalıya bakıyor,

Bakıyor,

Bakıyor.

BİRİNE TAŞ DEĞERSE...

Ozanı,

müzisyeni

ve şairi

Benzetiyorlar hep ötücü bülbüle.

Bahçe olmasa bülbül nasıl yaşar?

Bülbülündür bahçeyle görkemli gül beraber.

Gülü korumaktan övmek kolay.

Gülleri korumak bahçıvana bağlı.

Taze gülün yaprağına değerse leke,

Gül ile bahçıvanın yüreği dağlı.

Bir yerde gözellik baar bolsa eğer,

Şolarıñ baarıınıñ baağbaanı şaahıır.

Biirine daaş değse şaahııra değer,

Mıdaam güldürmeli aağlaanı şaahıır.

Sapar Öräyev

SÖYĞÜLİİME

Men seniñ yaanıña yetmeli bolsam,

Saylardım yoollarda iñ yakıın yoolı,

Eğer seniñ bilen gitmeli bolsam,

Sayların daş yoolı;

Gutarmaz yaalı.

Sapar Öräyev

TİLKİ TOVUKLARIÑ PAATIŞAASI

Gadıım eyyaamda, yıllarıñ bir aayında, günleriñ bir gününde: "Hayvaanları yığnamalı, tilki tovğa paatışaa edilcek" diyip, car çekilyäär. Buu sözi tilki eşidip:

- Meni tovuğa paatışaa etceklermiş diyip, aağlayaar eken. Bir gün aağlaan, iki gün aağlaan, üçünci güni göökde uçup baryaan bir durna munuñ sesini eşidip, yaanına gelip:

- “Nääme aağlayaarsıñ, tilki aağa?”, diyip sooraan. Tilki hem:

- Meni tovuklara paatışaa etcekler, şoña aağlayaarın, diyen. Asmaanda erkaana uçup yören durna paatışaa sözüni eşidip:

- Öözi paatışaa bolsa, ezyeti bolmaan bolmaz, seni bize paatışaa etmeseler bolyaar diyip, uçup gidiberen.

Birnääçe gün geçenden soñ, buu tilkiiniñ üstünden bir şağalıñ yoolı düşen. Ol şağal:

- “Yeri, tilki doost, nääme aağlayaarsıñ?”, diyen.

- Meni tovuklara paatışaa etmek isleyäärler.

- Ey, akmak tilki, sen nääme aağlayaarsıñ? Sen mıdaama tovuk gözlääp, giiceden giicää bukdaklaap, onı keteğinden oğurlacak bolup, azaara gaalıp yöördüñ. İndi bolsa seni olara paatışaa edyäärler, bağtıñ getiripdir. Günde ööz haalaanıñı getirip, iy de otur.

Onda tilki şağala bakıp:

- “Ey şağalcaan, men şol habar yalan mıkaa diyip aağlayaarın, düşdüñ mi?”, diyyäär.

Bir yerde güzellik varsa eğer,

Bunların hepsinin bahçıvanı şair.

Birine taş değerse şaire değer,

Daima güldürmeli ağlayanı şair.

SEVGİLİME

Senin yanına ulaşmam gerekirse,

Seçerim yolların en yakınını.

Eğer seninle gitmem gerekirse,

Seçerim bitmez

Tükenmez uzak yolu.

TİLKİ TAVUKLARIN PADİŞAHI

Evvel zaman içinde, yılların bir ayında, günlerin bir gününde "Hayvanları toplamak gerek; tilki tavuğa padişah edilecek" diye ilân edilmiş. Tilki bu sözü işitip:

"Beni tavuğa padişah edeceklermiş" diye ağlıyormuş. Bir gün ağlamış, iki gün ağlamış, üçüncü gün gökte uçup giden bir turna bunun sesini işitip yakınına gelmiş:

"Niye ağlıyorsun, tilki bey?" diye sormuş.

Tilki de:

"Beni tavuklara padişah edeceklermiş. Onun için ağlıyorum", demiş. Gök yüzünde özgürce uçup duran turna, padişah sözünü işitip:

"Kendisi padişah olursa, eziyetinden geçilmez... Seni bize padişah etmeseler iyi olur", diyerek uçup gitmiş.

Birkaç gün geçtikten sonra bu tilkinin bulunduğu yere bir çakalın yolu düşmüş. Çakal:

"Hey, tilki kardeş, niye ağlıyorsun?" diye sormuş.

"Beni tavuklara padişah yapmak istiyorlar."

"Ey ahmak tilki, neden ağlıyorsun ki? Sen sürekli tavuk aramakta, geceleri gizlenerek onu kümesinden çalmak için sıkıntı çekmekteydin. Şimdiyse seni onlara padişah ediyorlar. Bahtın açılmış. Her gün istediğini getirip de ye dur."

O zaman tilki çakala bakıp:

"Ey çakalcığım, ben bu haber yalan mı acaba diye ağlıyorum, anladın mı?" demiş.

OĞLUMA NESİİHAT

Ataam maña aydıpdı,

Menem saña aydayın.

Men-ää sapak edindim,

Saña daa sapak bolsun:

Lıbaasıñ yüpek bolup,

Naamısıñ nah bolandan,

Goy, lıbaasıñ nah bolup,

Naamısıñ yüpek bolsun.

Kerim Gurbannepesov

ISSIK KÖL

Köp salaam getirdik saña Issık Köl,

Keşdeli kenaara gadam basdık, kööl.

Üsti aala gaarlı Aladağı sen

Edinipsiñ ebediilik yassık, kööl.

Şikaar ediñ diyip, gayık getiren

Baalıkçıını gucağmıza gısdık, kööl.

Maavı tolkunlarıñ mes gucağında

Doostluk duyğusından yene ösdük, kööl.

Toktoğülüñ tääsiin komuzı kimiin

Ovaazlı saazıña gulak asdık, kööl.

Ata Atacanov

* * *

Aala gaarlı gara daağıñ başında

Oynaan bulut yene yağmaan öter mi?

Aaşık yiğit aylanıp yaar daşında,

Pervaana dek ooda yanmaan öter mi?

OĞLUMA NASİHAT

Babam bana söylemişti,

Ben de sana söyleyeyim.

İşte ben ders aldım,

Sana da ders olsun:

Elbisen ipek,

Namusun patiska olmaktansa

Bırak, elbisen patiska,

Namusun ipek olsun.

ISIK GÖL

Çok selâm getirdik sana Isık Göl,

Nakışlı sahile ayak bastık, göl.

Üstü ala karlı Aladağ'ı sen

Edinmişsin ebediyen yastık, göl.

Avlanın deyip, kayık getiren

Balıkçıyı bağrımıza bastık, göl.

Mavi dalgaların keyifli kucağında

Dostluk duygusundan yine coştuk, göl.

Toktoğül'ün muhteşem kopuzu gibi

Nağmeli sazına kulak verdik, göl.

* * *

Ala karlı kara dağın başında

Oynayan bulut yine yağmadan geçer mi?

Aşık yiğit dolanıp yar çevresinde

Pervane gibi ateşe yanmadan geçer mi?

Deñiz, deryaa, daağ, sähraa, düz berlenler,

Buu dünyääni görmääğe göz berlenler,

Gursağna dil, zıbaana söz berlenler,

Ööz derdin kaağıza yazmaan öter mi?

Höves, hıyaal üçiin gövün berlenmiş,

Gözellikde gara gözüñ eğlenmiş.

Öözün götermääğe gaanat berlen guş

Gaanatın asmaanda yaymaan öter mi?

Tümden çıkıp, yağtılıkda oyanan,

Giice yatmaan, gözi gaana boyalan,

Ööz iilinden akıl alıp, goyalan

Ööz sözünem iile goymaan öter mi?

Sağda mı, soolda mı, yoolda mı, öyde,

Müñ ıhlaas siñdirip setire, beyde,

Galam berlip, "Şaahıır sen!" diylen, hey de,

Sırın ääşğäär etmään, yaymaan öter mi?!

Atamırat Atabayev

ŞAAHIIRIÑ KASAMI

Dünyääñ bir uucundan tutaşan aataş,

Buu gün Vatanıma yetmekde meniñ.

Küle dööndermääğe yovuz aataşı,

Gardaşlarım hücüm etmekde meniñ.

Men de ol yiğitleñ şaahıır gardaşı

Frontlamda hücümlere geçyäärin.

Vatanımıñ öñünde, halkıñ öñünde

Men de bir esğer men, kasam içyäärin.

Deniz, ırmak, dağ, çöl, düz verilenler,

Bu dünyayı görmek için göz verilenler,

Bağrına gönül, diline söz verilenler

Derdini kağıda yazmadan geçer mi?

Heves, hayal için gönül verilmiş,

Güzellikte kara gözün eğlenmiş.

Uçması için kanat verilen kuş

Gök yüzünde kanadını açmadan geçer mi?

Karanlıktan çıkıp aydınlıkta uyanan,

Gece yatmayıp gözü kana boyanan,

Halkından akıl alıp akıllanan

Sözünü halka bırakmadan geçer mi?

Sağda, solda, yolda, evde,

Bin ihlâs sindirip mısraya, beyte,

Kalem verilip "Şairsin!" denilen de

Sırrını açıklamadan, yaymadan geçer mi?

ŞAİRİN ANDI

Dünyanın bir ucundan tutuşan ateş,

Bu gün Vatanıma erişmekte benim.

Küle döndürmek için azgın ateşi,

Kardeşlerim hücum etmekte benim.

Ben de o yiğitlerin şair kardeşiyim;

Cephelerimde hücuma geçiyorum.

Vatanımın önünde, halk önünde

Ben de bir askerim, ant içiyorum.

Men Vatan oğlı

Vatan gurbaanı.

Vatanıñ uğrunda

Bererin caanı.

Gara Seyitliyev

* * *

Garaz, kimiñ kimdiği

Aahırsoñı bilinyää.

Bilmään geçsek nääderdik;

Şükür alhamdilillaa!

Govı govı zaatları

Görseñ, yürek yılınyaa.

Görmään geçsek nääderdik;

Şükür alhamdilillaa!

Buu dünyääde aağlanyaa,

Buu dünyääde gülünyää,

Gülmään geçsek nääderdik;

Şükür alhamdilillaa!

Gözi yaaşlıını görsem,

Yürek bağrım dilinyää.

Dilinmese nääderdik;

Şükür alhamdilillaa!

Kişää yağşılık etseñ,

Yağşı sözler diyilyää.

Diyilmese nääderdik;

Şükür alhamdilillaa!

Ben Vatan oğluyum,

Vatan kurbanı.

Vatan uğrunda

Veririm canı.

* * *

Nasıl olsa kimin kim olduğu

En sonunda biliniyor.

Bilmeden geçsek ne yapardık;

Şükür elhamdülillah!

Güzel güzel şeyleri

Görünce yürek ısınıyor.

Görmeden geçsek ne yapardık;

Şükür elhamdülillah!

Bu dünyada ağlanıyor,

Bu dünyada gülünüyor,

Gülmeden geçsek ne yapardık;

Şükür elhamdülillah!

Gözü yaşlıyı görürsem,

Yüreğim, bağrım diliniyor.

Dilinmese ne yapardık;

Şükür elhamdülillah!

Birine iyilik etsen,

Güzel sözler deniliyor.

Denilmese ne yapardık;

Şükür elhamdülillah!

Biiri dünyääden gitse,

Yene biiri doğulyaa.

Doğulmasa nääderdik;

Şükür alhamdilillaa!

Gözüñ bilen görülyää,

Yürek bilen duyulyaa.

Duyulmasa nääderdik;

Şükür alhamdilillaa!

Yaazğardıñam, ey Allaa,

Yalkadıñam, ey Allaa.

Yalkamasañ nääderdik;

Şükür alhamdilillaa!

Berdinazar Hudaynazarov

* * *

Gum hem öözi üçiin haasıl berenook,

Suv hem öözi üçiin berenook tağtı.

Bulut hem ööz öözün yuvundıranook,

Gün hem öözi üçiin saçanook yağtı.

Hemmesiiniñ aladası gayğısı

Biiribiiriiniñ bağtı.

Hemmesi de biiribiirine aaşık,

Biirisi suv beryäär, beylekisi nuur.

Biirisi gül açsa, beyleki cooşup

Gülleriñ üstünden seçelenip duur.

Biirisi süpürse yaprağıñ çıığın,

Beyleki şol çıığdan yasayaar bulut.

Yene de şol çıığdan yasalan bulut

Daağdan aşaak iinyäär bir deryaa bolup.

Biri dünyadan gitse,

Yine biri doğruluyor.

Doğrulmasa ne yapardık;

Şükür elhamdülillah!

Göz ile görülüyor,

Yürekle hissediliyor.

Hissedilmese ne yapardık;

Şükür elhamdülillah!

Hem günahlı saydın,

Hem bağışladın ey Allah’ım!

Bağışlamasaydın ne yapardık;

Şükür elhamdülillah!

* * *

Kum, kendisi için ürün vermez,

Su kendisi için sulamaz toprağı.

Bulut, kendi kendini yıkayamaz,

Güneş, kendisi için saçmaz ışık.

Hepsinin tasası, kaygısı

Birbirinin bahtı.

Hepsi de birbirine âşık,

Biri su verir, diğeri nur.

Biri çiçek açar, diğeri coşup

Çiçeklerin üstünden saçılıp durur.

Biri siler yaprağın çiyini

Diğeri o çiyden türetir bulut.

Yine o çiyden türeyen bulut

Dağdan aşağı iner ırmak olup.

Yene de deryaadan döreyäär bulut,

Yene de buludu yayradyaar şemaal.

Şeydibem hemmesi bir hemraa bolup,

Biiribiirisine beryäärler kemaal.

Elmıdaama al sen şolardan mısaal,

Hem mıdaama bol şolara sen mısaal,

Insaan.

Kerim Gurbannepesov

MART GELER VELİİN...

Asmaan kükräär,

bahar sığmaz gündiize,

Giicelere sığmaz,

çırpınar Zemiin.

Men hökmaan aydarın saña şol sözi,

Dillerim açılar mart geler veliin.

Bahar mövç alar daa bahara sığmaz,

Yalançı meymiräär mılaakatında.

Yürek gövrää sığmaz,

ser dünyää sığmaz,

Men aydım aydarın seniñ hakıñda.

Aytmacak bolsamam, baarıbir menden

biiığtıyaar maña aytdıır buu mahal.

Gelin ovsunından,

Gıızıñ ıısından,

Caahııl hövesinden

yasalan bahar.

Tekrar ırmaktan türer bulut,

Bulutu dağıtır rüzgâr.

Böylece hepsi arkadaş olup

Birbirine verir olgunluk.

Her zaman örnek al sen onlardan

Ve daima örnek ol sen onlara

İnsan!

MART GELİR GELMEZ...

Sema kükrer,

Bahar sığmaz gündüze,

Gecelere sığmaz,

Çırpınır yer yüzü.

Ben mutlaka söylerim sana o sözü,

Dillerim açılır mart gelir gelmez...

Bahar dalgalanır da bahara sığmaz,

Yalancı dünya uyuklar güler yüzüyle;

Yürek göğse sığmaz,

Baş dünyaya.

Ben türkü söylerim senin hakkında.

Söylemek istemesem bile

Zorla söyletir bana bu an;

Gelin büyüsünden,

Kız kokusundan,

Delikanlı hevesinden

Türeyen bahar.

Boğun boğun söker yaydançlarımı,

Köñle ınam çöker,

galkınar gövün.

Aydımda aydarın aytcak sözümi,

Kimdiğim undarın...

mart geler veliin.

Gurbandurdı Geldiyev

ANUŞİRVANIÑ NESİİHATLARI

- Peydaasız zaada gulak gaabardanıñ başı başsağlığı berlen aadamıñkından haas beter aağırar.

- Bokurdağınıñ gulı bolan aadama garaanıñda, alnıp satılyaan gulı haas azaat görğün.

- Ilmı bolup akılı bolmadık aadama ılmından zıyaan yeter.

- Doostlarıñ aaz bolmağını islemeseñ, gövnüñde kiine saklamağın.

- Gövnüñe değilmesin diyseñ, öözüñe rovaa görmedik zaadıñı iile de rovaa görmeğin.

- Aasuuda yaaşaayın diyseñ, öözüñi iişleriñ gidişine uyğunlaşdırğın.

- Öözüñe telbe diydirmecek bolsañ, tapılmacak zaadı gözlemeğin.

- Sırıñ başğalara ääşğäär bolmasın diyseñ, başğalarıñ sırını açmağın.

- Yeñsääñden güldürmecek bolsañ, gol astıñdaakılara mılaayım bolğun.

- Uzak vağtlaap ahmırlı bolmacak bolsañ, nebsiñ yesiiri bolmağın.

- Akılıñ kesğir bolsun diyseñ, ööz öözüñe iiliñ gözi bilen garağın.

- Mıdaam bükgüldide bolmacak bolsañ, iile yamanlık etmeğin.

- Gadırlı boların diyseñ, iiliñ gadırını bilğin.

- Diyeniñ edilsin diyseñ, ööz diyeniñi öözüñ etğin.

- Öözüni daana saayyaan naadaandan daşraakda bolğun.

- Duşmaan sırıñı bilmesin diyseñ, sırıñı doostuña aytmağın.

- Ovnuk uşak zaatlara baş galdırıp, ulı ulı gürlemeğin.

- Mertebesini bilmeyään aadamları diiri hasaap etmeğin.

- Her bir derdiñi görene car edip yörmeğin, yööne doostuñdan gizlemeğin.

- Her nääçe yokuş bolsa daa, hakııkatı diñlemek gerekdir.

Söker bir bir kararsızlıklarımı;

Kalbe güven çöker,

Yükselir gönül.

Türküde söylerim söylenecek sözümü,

Kim olduğumu unuturum...

mart gelir gelmez.

NÛŞİRVÂN’IN NASİHATLERİ

- Faydasız şeye kulak kabartanın başı, baş sağlığı dilenen adamınkinden daha beter ağrır.

- Boğazının kölesi olan adama göre, alınıp satılan köleyi daha hür say.

- İlmi olup aklı olmayan adama ilmindan zarar gelir.

- Dostlarının az olmasını istemiyorsan, gönlünde kin besleme.

- İncitilmek istemiyorsan, kendine reva görmediğin şeyi başkasına da reva görme.

- Huzurlu yaşamak istiyorsan, kendini işlerin gidişine uydur.

- Kendine deli dedirtmek istemiyorsan, bulunmayacak şeyi arama.

- Sırrının başkaları tarafından bilinmesini istemiyorsan, başkalarının sırrını açığa çıkarma.

- Kendinle alay edilmesini istemiyorsan, elinin altındakilere sıcak davran.

- Uzun süre ah çekerek gezmek istemiyorsan, nefsin esiri olma.

- Aklının keskin olmasını istiyorsan, kendine başkasının gözüyle bak.

- Sürekli tedirgin olmak istemiyorsan, başkasına kötülük etme.

- Kadrinin bilinmesini istiyorsan, başkasının kadrini bil.

- Söylediğinin yapılmasını istiyorsan, kendi dediğini kendin yap.

- Kendini bilgin sayan cahilden uzak dur.

- Düşmanın sırrını bilmesini istemiyorsan, sırrını dostuna söyleme.

- Ufak tefek şeylere baş kaldırıp büyük büyük konuşma.

- Seviyesini bilmeyen adamları diri sayma.

- Her bir derdini gördüğüne ilân edip durma, ancak dostundan gizleme.

- Her ne kadar ağır gelse de hakikati dinlemek gerekir.

RUBAAYILAR

Görmek üçiin gözelleriñ seresin,

Sııra sııra geldim ışkıñ deresin.

Buuz bilen köözi men gördüm bir gaapda

Inanmadık señ gözüñe garasın.

* * *

Daşkı sıpatından tanalmaz ınsaan,

Yüreğin bilmeseñ, diymeğin pılaan.

Şol bir gülden arılar bal döretse,

Şol bir gülden zäher döredyäär yılaan.

* * *

Gören vağtı yaarıñ husnı cemaalı,

Yañakları övşün atdı gül yaalı.

Bahar diyip, öymesine bakamda,

Gaaşlarından ösdi gışıñ şemaalı.

Mämmet Seyidov

BUU DÜNYE

Mahal mahal men seni

Cennet mikääñ öytdüm,

Dovzah mıkaañ öytdüm

Mahal mahallar seni.

Kääte nääletler okaap, senden zeyrenen bolsam,

Kääte kääte yüzüme

Sııldım säherler seni.

İkisi de baar sende

Dovzaham baar, cennetem,

Giice bilen gündiiz dek

Biirbiiriini çalşıp duur.

Seniñ "Yalançı" diyen

Başğa daa bir aadıñ baar,

Bir seretseñ öözüñe

Buu aadıñam gelşip duur.

RUBAÎLER

Görmek için güzeller güzelini,

Geçe geçe geldim aşkın deresini.

Buz ile közü ben gördüm bir kapta

İnanmayan senin gözüne baksın.

* * *

Dış görünüşünden tanınmaz insan,

Kalbini bilmezsen, sakın deme filân.

Bir gülden arılar bal türetirse,

Bir gülden zehir türetir yılan.

* * *

Görününce yarin güzel yüzü,

Parladı gül gibi yanakları.

Bahar diye yazmasına baktığımda,

Kaşlarından esti kışın rüzgârı.

BU DÜNYA

Zaman zaman ben seni

Cennet mi ki diye düşündüm,

Cehennem mi ki diye düşündüm

Zaman zaman ben seni.

Bazen lânet edip, sızlansam da

Zaman zaman yüzüme

Sildim sabahları seni.

İkisi de var sende

Cehennem de var, cennet de,

Gece ile gündüz gibi

Birbiriyle yer değiştiriyor.

Senin "Yalancı" diye

Başka bir adın daha var,

Bir bakıma sana

Bu adın da yakışıyor.

Yööne bir hakııkat baar:

Sen uçursız ovadan

Aaylı asmaanıñ bilen,

Gülli Zemiiniñ bilen,

Yüz dürli keşbiñ bilen,

Üytğeşik ışkıñ bilen,

Şahandaaz erkeğiñdir

Aay yüz zenaanıñ bilen.

Hesretiñden örtenip,

Eşretiñden gönenip,

Altmış yıllaap yaaşadım

Yüz müñ şükür edyäärin.

Yööne, yapyañam saña

biivepaayraak bakardım,

İndi haas bir hırııdaar

Göz bilen seredyäärin.

Berdinazar Hudaynazarov

Ancak bir gerçek var:

Sen pek güzelsin

Aylı göğün ile,

Çiçekli yer yüzünle,

Yüz türlü görünüşünle,

Bambaşka aşkınla,

Coşkulu erkeğin

Ve ay yüzlü kadınınla.

Eleminden yanıp,

Lezzetine kanıp,

Altmış yıldır yaşadım

Yüz bin kere şükrediyorum.

Ancak, yenilerde sana

vefasızca bakardım,

Şimdi pek hevesli bir

Göz ile bakıyorum.

---

* Esenğulı, Türkmenistan'ın Balkan vilâyetine bağlı bir ilçedir.